BİR BALKAN ŞAİRİ NİHÂNÎ (NACAK FÂZIL)’NİN DÜNYA ALGISI VE DİNÎ- TASAVVUFİ ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER
(THE WORLD PERCEPTION OF A BALKAN POET NI·HÂNÎ (NACAK FÂZIL) AND EXAMPLES FROM HIS RELIGIOUS AND MYSTICAL POEMS
)
|
Yazar
|
:
Dr. Duygu Dalbudak Hünerli
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
11
|
|
Sayı |
:
32
|
|
Sayfa |
:
126-156
|
Özet
Türk kültür ve medeniyetinin bir aynası olan klasik Türk edebiyatında dinî-tasavvufi şiirlerin yeri ve önemi yadsınamaz. Bu edebiyatın temel kaynaklarından olması hasebiyle başta ayetler olmak üzere hadislere, dinî kaynaklı diğer sözlere ve tasavvuf terminolojisine divan şairleri çokça rağbet göstermiştir. Bu şairlerden biri de Arnavut asıllı bir Balkan şairi olan Nihânî (Nacak Fâzıl)’dir. Nihânî’nin divanının neredeyse tamamı dinî- tasavvufi şiirlerle doludur. Bu bakımdan Nihânî’nin, tasavvufi şiirlerine tahmisler yazan şair Medhî örneğinde olduğu gibi başka şairlere de tesir ettiği görülmektedir. Nihânî’nin dinî-tasavvufi şiirlerinde en çok ele aldığı kavram ise “dünya” kavramıdır. Bu bakımdan çalışmamızda öncelikle şair hakkında kısa bir bilgi verilecek, ardından ilk olarak şairin dünya algısı ve varlığa bakış açısı şiirlerinden örnekler verilerek değerlendirilmeye çalışılacaktır. Sonrasında şairin vahdet-kesret anlayışı bağlamında tek/fert olma, gerçek marifet sahibi olma, Allah’tan başka kimseye minnet etmeme ve gönül yapma, alçak gönüllü olma gibi konulardaki fikirleri üzerinden bir değerlendirme yapılacaktır. Söz konusu değerlendirmeler beş ana başlıkta sunulacaktır. Dünya algısının değerlendirilmeye çalışılacağı ilk başlık içerisinde de öncelikle alt başlıklar hâlinde dünyanın özellikleri sıralanacak ve ara başlıklarla bu özelliklere karşı yapılması tavsiye edilenler verilecektir.
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk şiiri, Balkan Şairi, Nihânî (Nacak Fâzıl), dünya, din, tasavvuf.
Abstract
The place and importance of religious and mystical poems in classical Turkish literature, which is a mirror of Turkish culture and civilisation, cannot be denied. Since it is one of the main sources of this literature, divan poets have shown great interest in verses, hadiths, other sayings of religious origin and Sufi terminology. One of these poets is Nihânî (Nacak Fâzıl), a Balkan poet of Albanian origin. Almost all of Nihani's divan is full of religious and mystical poems. In this respect, it is seen that Nihani influenced other poets, such as the poet Medhi, who wrote tahmis to his Sufi poems. The concept that Nihani deals with the most in his religious-sufic poems is the concept of "world". In this respect, firstly, a brief information about the poet will be given in our study, and then the poet's perception of the world and his perspective on existence will be evaluated by giving examples from his poems. Afterwards, in the context of the poet's understanding of wahdat-kasret, an evaluation will be made on the ideas of being single/individual, being true dextrous, not being grateful to anyone other than Allah, and being humble. These evaluations will be presented under five main headings. In the first heading, where the perception of the world will be evaluated, the characteristics of the world will be listed under subheadings and the recommended actions against these characteristics will be given under subheadings.
Keywords
Classical Turkish poetry, Balkan poet, Nihânî (Nacak Fâzıl), world, religious, sufism.