MİTOLOJİK TASAVVURLAR BAĞLAMINDA TÜRKMENSAHRA TÜRKMENLERİ MASALLARINDA HAYVAN SEMBOLİZMİ
(ANIMAL SYMBOLISM IN TALES OF TURKMENSAHRA TURKMENS IN THE CONTEXT OF MYTHOLOGICAL CONCEPTIONS
)
|
Yazar
|
:
Recep Koçak
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
21
|
|
Sayfa |
:
370-381
|
Özet
İnsanlık tarihinin en eski geleneksel dünya görüşünü oluşturan mitsel gerçekliğe bağlı tasavvurlar, zaman içerisinde bu gerçeklik olgusunu yitirerek kimi zaman içleri boşaltılarak inançlarla birlikte epik destan, efsane, halk hikayesi gibi anlatı metinlerinde muhafaza edilmiştir. Anlatı metinleri içerisinde mitolojik dokunun muhafaza edildiği türlerden birisi de masallardır. Masallar, kendine has anlatı mantığı içerisinde mitolojik dünya görüşünü muhafaza etmiştir. Özellikle masal metinlerine yansıyan mitolojik unsurların hayvan sembolizmine bağlı oluşan tasavvurlar olduğu görülmektedir.
Bu makalede, Türkmensahra Türkmenleri anlatı geleneğinde masal metinlerine yansıyan hayvan sembolizmine bağlı mitolojik tasavvurlar incelenmiştir. Çalışmada incelenen masallar, 06.07.2019-01.10.2019 tarihleri arası Türkmensahra bölgesinde, görüşme mülakat teknikleri bağlamında sözlü kültür ortamından derlenen metinlerden oluşmaktadır. Türkmensahra masallarında; at, toğrul kuşu, ceren, yılan, ayı, ak maya, ejderha ve yolbarsın mitolojik tasavvurlar bağlamında sembolize edildiği görülmüştür. Türkmensahra Türkmenleri masallarında tespit edilen mitolojik hayvanlar, Türk kültür ekolojisi anlatı geleneğinde tasavvur edilen hayvan sembolizmine bağlı mitolojik dünya görüşüyle mukayese edilerek değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türk Kültür Ekolojisi, Türkmensahra, Masallar, Mitoloji, Hayvan sembolizmi.
Abstract
The ideas connected to the mythical reality, which constitutes the oldest traditional world view in human history, have been preserved in narrative texts such as epic narrative, legend, and folk tale along with beliefs that have lost this reality phenomenon over time and have sometimes been emptied.One of the genres in which the mythological texture is reflected in these narrative texts is the fairy tales. Fairy tales have preserved their mythological worldview within their own narrative logic. In particular, mythological elements reflected in fairy tale texts are thought to be based on animal symbolism.
In this article, mythological conceptions connected to animal symbolism reflected in fairy tale texts in the narrative tradition of Turkmensahra Turkmens are examined. The data required for the study consists of materials obtained between 06.07.2019-01.10.2019 in the context of Interview interview techniques in the area of Turkmensahra. In turkmensahra tales; horse, toğrul, gazelle, snake, bear, ak maya, dragon and yolbars are symbolized in the context of mythological visions. The mythological animals identified in turkmensahra Turkmen tales were compared with the mythological world view based on animal symbolism conceived in the narrative tradition of Turkish culture ecology.
Keywords
Turkish culture ecology, Turkmensahra, Tales, mythology, animal symbolism.