Özet
TÜRKÇE/EDEBİYAT ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME TARİHİNDE ÖRNEK BİR KURUM: YÜKSEK ÖĞRETMEN OKULU
Cumhuriyet Döneminde Yüksek Öğretmen Okulu “Darülmuallimin-i Âliye, Yüksek Muallim Mektebi, Yüksek Öğretmen Okulu” adları ile eğitim tarihimizde yer alan en eski öğretmen yetiştiren kurumdur. Tarihi 16 Mart 1848’de kurulan Darülmuallimin-i Rüşdî’ye kadar uzanmaktadır. Yüksek Öğretmen Okuluna temel olan bu kurum orta dereceli okullara öğretmen yetiştirmek amacıyla açılmış ancak zaman içinde geliştirilerek bünyesine ilk, orta ve liselere öğretmen yetiştiren kısımları da içine alan “Darülmuallimin-i Âliye” adlı kuruma dönüşmüştür. 1891 yılında bu şekli alan kurumun içinde yer alan Âli kısmı Fen ve Edebiyat bölümleriyle bugünkü lise düzeyindeki okullar olan idadilere öğretmen yetiştiren bir yüksek okul olmuştur. Okul 1924 yılında Yüksek Muallim Mektebine dönüştürülmüştür. 1934 yılında Yüksek Öğretmen Okulu adını alan bu kurum eğitim tarihinde örnek bir model olup bu çalışmada, 1923-1950 yılları arasında Türkçe/Edebiyat öğretmeni yetiştirmedeki yeri ile ele alınmaktadır. Okul; tarihî gelişim, yapı, program, öğretim kadrosu, öğrenci kayıt ve kabul şartları, ders geçme ve mezuniyet şartları gibi çeşitli değişkenler açısından değerlendirilerek okulun Türkçe/Edebiyat öğretmeni yetiştirmedeki katkısının ortaya konulması amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemine uygun olarak yapılandırılan çalışmanın verileri doküman incelemesi ile elde edilmiştir. Osmanlı döneminde açılarak öğretmenliğin meslek olarak algılanmasında büyük rol üstlenmiş bu kurumun en temel özellikleri, alan derslerinin üniversitede, pedagojik formasyon eğitimi ve genel kültür derslerinin okulda verilmesi, öğrenci seçiminde niteliğin göz önünde bulundurulmasıdır.
Anahtar Kelimeler
Darülmuallimin-i Âliye, Yüksek Muallim Mektebi, Yüksek Öğretmen Okulu, Türkçe/Edebiyat Öğretmeni Yetiştirme, Cumhuriyet Dönemi
