Özet
“ANADOLU” VE “BEN ANADOLUYUM” ŞİİRLERİNİN VARLIKBİLİM AÇISINDAN / ONTOLOJİK AÇIDAN KARŞILAŞTIRILMASI
Yazarların birbirlerinden etkilenmeleri doğal olduğu kadar üzerinde durulmaya değecek derecede ilginçtir ve bu ilişkiler karşılaştırmalı edebiyat ile metinlerarasılık kuramının en önemli çalışma alanıdır. Bu çalışmada Milli Edebiyat’ın erken ve ilk sesi, müjdecisi olan Mehmet Emin Yurdakul’un Anadolu adlı şiiri ile Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri’nin Hisarcılar topluluğuna mensup şairi Yavuz Bülent Bakiler’in Ben Anadoluyum adlı şiirleri, metinlerarasılık kuramına göre tespit edilmiş, ontolojik açıdan çözümlenmiş, karşılaştırmalı edebiyat kuramına göre de karşılaştırılmıştır.
Makalemizde karşılaştırmalı edebiyatın kısa tarihi verildikten ve ontolojik yönteme göre edebi eserdeki varlık tabakaları özetlendikten sonra edebi eserde varlık tabakaları olarak iç içe geçmiş olan ses tabakaları, anlam tabakaları, farklı şematik görüş tabakaları, alınyazısı tabakaları ayrıştırılmış, parça-bütün ilişkileri bağlamında değerlendirmeler yapılmıştır. Anadolu sözcüğünden başlayarak ortak sözcüklere dayanan şiirler ses tabakaları açısından genel anlamda benzerlik taşırken diğer tabakalar olan anlam, farklı şematik görüş ve alınyazısı tabakalarında giderek ortadan kalkmıştır.
Sonuç başlığında ise şiirlerin yazıldığı farklı tarihler arasındaki sosyal ve politik koşullar göz ardı edilmeksizin iki şiir arasındaki benzerliklerin sınırları saptanmış; iki şiirde anlatılan Anadolu gerçeklerinin örtüştüğü, özelde Anadolu / Türk insanın, köylüsünün genelde insanlığın makûs kaderinin değişmediği, Anadolu tasvir edilirken ortak motifler, benzer dil ve üslup kullanıldığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Mehmet Emin Yurdakul, Yavuz Bülent Bakiler, Anadolu, Ben Anadoluyum, şiir, karşılaştırmalı edebiyat, ontoloji / varlıkbilim
