Özet
NİĞDE BÖLGESİNDE YAZILAN CÖNKLER ÜZERİNE
Cönk kavramının eski kaynaklarda sıklıkla mecmua kavramıyla yan yana ve aynı anlamada kullanıldığı dikkate alındığında bir edebiyat terimi olarak ne anlam ifade ettiği gayet açıktır. Cönkler, yaygın anlamıyla bir tür şiir mecmuası olmakla beraber, folklor içerisinde değerlendirebileceğimiz pek çok dil malzemesini de ihtiva eden bir tür derleme, toplama veya düzenleyicilerinin edebi zevklerine göre hazırladıkları bir tür antoloji olarak tanımlanabilir. Bu defterlerle alakalı olarak araştırmacıların itilaflı oldukları husus defterlere verilen “cönk” adı etrafında yoğunlaşmaktadır. Özellikle saz şairlerinin şiirleri ve halk bilgisi türünden derlemeler ihtiva eden bu defterlere Cava ve Malaya dillerinden gelen bir kelimenin ad olarak verilmesi oldukça enteresan ve anlaşılması da bir o kadar güç olsa gerektir. Bu muğlaklığın cevabını, İslam medeniyeti dairesine girdikten sonra özellikle edebiyatımızın etkilenmesinde birinci derecede rol oynayan Fars dili ve kültüründe aramasının daha doğru olabileceğini düşünüyoruz. Aslında cönk kavramının tanımlanması bağlamlı tartışmalar, belki de bu defterlerin bütünüyle incelenip değerlendirilmemiş olmalarıyla alakalıdır. Bunların bütünüyle tetkikinden sonra varılacak sonuçlar, “cönk” kavramıyla alakalı olarak ittifak edilebilecek bir tanımlamayı da getirebilecektir. Ancak özellikle akademik çevrelerin bu ata yadigarlarına karşı, onların değeri nispetinde ilgi duyduklarını söyleyemeyiz.
Anahtar Kelimeler
Niğde bölgesi, cönkler, halk şairleri
