Özet
GUSTAV RADDE’NİN GEZİ NOTLARI’NDA RUS İDARESİNDEKİ ARTVİN: KÜLTÜREL, SOSYAL VE ETNOGRAFİK DİKKATLER
Artvin şehri, 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın sonunda Rus idaresine geçti. Şehir, yaklaşık 40 yıl Rus idaresi altında kaldı ve 1921 yılında tekrar Türkiye’ye iade edildi. Alman batonikçi ve doğabilimci Gustav Radde Rus idaresindeki Artvin’i 1893 yılında ziyaret etti. Ziyaret sırasında tuttuğu gezi notlarını bilahare Almanya’da yayınladı. Radde, Artvin ziyareti öncesinde Osmanlı coğrafyasına iki araştırma gezisi daha düzenlemişti. Radde’nin Artvin notları diğer iki ziyaret notları ile beraber Osmanlı Gürcistan’ı Üzerine başlığı altında Gürcüce’ye çevrildi. Radde, bu üçüncü gezi notlarında Artvin bölgesinin flora ve faunasının yanı sıra Artvin’in kültürel, etnografik, sosyal görünümlerini de anlattı. Bu makalenin amacı Radde’nin Rus idaresindeki Artvin’de gözlemlediği sosyal, etnografik ve kültürel olguları tespit etmektir. Radde’nin çalışmasında Artvin’i odak alan üçüncü gezi notları Amaçlı Örneklem Seçme Metodu ile çalışmanın örneklemi olarak seçilmiştir. Elde edilen veriler Sosyolojik Yöntem ile analiz edilmiştir. Eserde, geçiş dönemi Artvin’in idarî yapısı, sosyal, etnografik, kültürel kabullerin yanı sıra şehirde ve bölgede dinî kabullerin de değişmeye başladığı tespit edilmiştir. Bu bulgular, geçiş dönemi öncesi (1877) ve sonrası (1918) Artvin’deki benzer olay ve olgularla karşılaştırılarak Rus idaresindeki Artvin’de yaşanan değişimlerin boyutlarını ve alanlarını tespit etmede ölçüt olarak kullanılabilecektir.
Anahtar Kelimeler
Artvin, Rus idaresi, sosyal yaşam, etnografya, kültürel tespitler
