Özet
ÇOCUK EĞİTİMİNDE HAYVAN MASALLARININ İŞLEVİ
Türk halk anlatmaları içersinde en çok sevilen ve anlatılan metinler masal metinleridir. Masal için hayal mahsulü denilmesine rağmen masalı dinleyenler mutlaka kendinden bir şeyler bulacaktır. “Kahramanlarından bazıları hayvanlar ve tabiatüstü varlıklar olan, olayları masal ülkesinde cereyan eden, hayal mahsulü olduğu hâlde dinleyicileri inandırabilen bir sözlü anlatım türü.” olarak tanımlanan masallar üzerine Türkiye’de bugüne kadar pek çok çalışmalar yapılmıştır. Masal tarihimiz açısından bu çalışmalar oldukça önemlidir.
Masallar, toplumların kültür birikimleri olup nesilden nesile aktarılarak varlıklarını sürdürürler. Masallar genellikle toplumun kültürel ve ahlâkî kurallarını hayal ürünü motiflerle ve gerçek üstü kahramanlarla dinleyiciye ulaştırırlar. Bu nedenle masalların eğitimsel işlevleri önemsenmiş ve özellikle çocukların masalla beslenmesinin onların gelişimi açısından yarar sağlayacağı sıkça vurgulanmıştır.
Masallar, insanın yaşadığı dünyada ufkunu ve hayal dünyasını zenginleştiren, yaratıcı bir birey olmasına yardımcı olan, çocuğun doğumuyla tanıştığı bir edebi türdür. Masallar yoluyla birey farklı dünyaların kapılarını aralar ve yeni şeyler öğrenip keşfetmeye başlar. Bir varmış bir yokmuş ile aralanan masal dünyası bireyin bazı temel değerleri kazanmasında önemli bir role sahiptir. Çocuklar tarafından sevilen, çocuğun merak ve keşfetme güdüsünü harekete geçiren masallar; çocukta empati kurmayı, yaşadığı dünyayı tanımayı, ele aldığı konularla çocuklara temel değerlerin aşılanmasında önemli bir araçtır. Masal metinleri içerisinde çocukların en sevdiği türün hayvan masalları olduğu düşünülürse eğitim açısından bu masalların ne kadar önemli olduğu daha iyi anlaşılacaktır.
Bu bildiride çocukların severek dinlediği veya okuduğu hayvan masallarının çocuk eğitimde nasıl bir işleve sahip olduğu örneklerle değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Masal, hayvan masalları, değerler, işlev, eğitim.
