Özet
BİR ŞİİR İKİ YORUM: “TÂRÎH-İ KADÎM”
Modern Türk şiirinin kurucu isimlerinden olan Tevfik Fikret, edebiyat tarihimizin gerek sanatıyla gerekse de kişiliğiyle en çok konuşulan isimlerinden biridir. Onun etrafındaki kutuplaşmanın başlıca nedenlerinden olan “Târîh-i Kadîm” pek çok tartışmanın fitilini ateşlemiştir. Şiirde yer yer umut veren mısralar olmakla birlikte şiirin genelinde her şeye şüpheyle yaklaşan Tevfik Fikret’in karamsarlığı dikkat çekmektedir. Geçmişin hep felaketlerle örülü olduğunu düşünen Fikret, geleceğin de bu şekilde olacağını düşünerek insanlık tarihini uzun bir gece gibi betimlemiştir. Fikret’in “kitâb-ı köhne” ifadesiyle Kuran-ı Kerim’i kastettiği düşünülmüş ve bazı kesimler tarafından şüpheci, pozitivist, materyalist ve ateist olmakla suçlanmıştır. Ahmed Esad Sezai Sünbüllük ve Mehmed Ali Aynî gibi Fikret’in çağdaşı olan iki isim bu suçlamalar karşısında “Târîh-i Kadîm”i kendi bakış açıları doğrultusunda ele almışlardır. Buna göre Sünbüllük, İslam felsefesi ve tasavvuf ışığında şiire bakılması halinde Fikret’in imanındaki kuvvetin ortaya çıkacağını söylerken; Aynî, Fikret’in şüphecilikten ateizme evrilen düşüncelerini göstermeye çalışmış ve onun dini inkâr ettiği sonucuna ulaşmıştır. Bu yazıda Tevfik Fikret’in “Târîh-i Kadîm”deki düşüncelerinin doğruluğunu ispatlamaya çalışan Sünbüllük ile bu düşüncelerin karşısında yer alan Aynî’nin görüşleri ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tevfik Fikret, “Târîh-i Kadîm”, Ahmed Esad Sezai Sünbüllük, Mehmed Ali Aynî, İslamiyet, ateizm
