Özet
ÂŞIK SEYRÂNÎ’NİN ŞİİR DÜNYASINDA GÖNÜL: ALLAH’IN EVİ
Türk kültür geleneği içerisinde âşık edebiyatı önemli bir yer tutmaktadır. Âşık edebiyatı geleneği içerisinde de yetişmiş pek çok âşık vardır. Bu âşıklardan biri de hiç şüphesiz Âşık Seyrânî’dir.
Âşık Seyrânî, âşık edebiyatının önde gelen âşıklarından biri olup hiciv onun şiirinin temelini oluşturmaktadır. Seyrânî, bu güne kadar hiciv şiirleriyle ön plana çıkmış bir âşıktır. Osmanlının ekonomik ve siyasi bunalımlarının en yoğun olduğu dönemde yaşamış ve bu dönem onun edebi şahsiyetinin oluşmasına zemin hazırlamıştır.
Her ne kadar Seyrânî, hiciv şairi olarak bilinse de onun şiirlerinde insana dair pek çok kavram da yer almıştır. Bu kavramlardan biri de gönüldür. 13. yüzyılda Yunus Emre ile Türk halk şiirine giren gönül kavramı, ondan sonra da pek çok şair tarafından şiirlerde kullanıla gelmiştir. Yunus Emre’nin şiirleriyle başlayan gönül, gerek Klâsik Türk Edebiyatında gerekse Türk Halk Edebiyatında vazgeçilmez bir konu olmuştur.
Yunus Emre kadar olmasa da Âşık Seyânî’nin şiirlerinde de gönül kavramı çeşitli yönleriyle kendine yer bulmuş bir kavramdır. Zira gönül aşkın tecelli ettiği yer olmasından dolayı Allah’ın evidir. Gönlü kırmak Allah’ı incitmek, Allah’ın evini yıkmak demektir. Gönül kırmak iki cihanda mesut olmamak demektir.
Bu çalışmada Seyrânî’nin şiirlerinde yer alan gönül kavramı çeşitli yönleriyle ele alınıp yorumlanacaktır.
Anahtar Kelimeler
Develi, âşık, Âşık Seyrânî, insan, gönül.
