Özet
OSMANİYE İLİ MERKEZ AĞZINDAN SÖZ DERLEMELERİ
Türkiye’de bir program dâhilinde halk ağzından söz derlenmesi Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar uzanır. Derlemeler sayesinde Türkiye Türkçesinin söz varlığının ortaya konmasının yanı sıra yabancı sözlere karşılıklar bulunması, Türkçenin unutulmuş sözlerinin canlandırılması sağlanmıştır. Halk ağzından derlemeler sonucunda Türkçenin söz yapımı, söz dizimi ile Türkiye Türkçesindeki anlam değişmeleri gibi pek çok bilgiye de ulaşılmıştır. Coğrafi ve tarihi derinliği geniş olan Türkçenin ağızlarından derlemeler oldukça uzun bir sürede gerçekleşmiştir. Uzun süren derleme çalışmaları yaygın bilinen adıyla Derleme Sözlüğü adı altında yayımlanmıştır. Bu sözlükte yaklaşık 600 bin madde başı söz bulunmaktadır. Derleme Sözlüğü Türkiye Türkçesinin söz varlığı ile ilgi şimdiye kadar hazırlanmış olan en kapsamlı sözlük durumundadır. Bununla birlikte Derleme Sözlüğü’ne dâhil olmayan pek çok sözün varlığı, genelde “…derleme sözlüğüne katkılar” ifadesi içeren pek çok çalışmadan anlaşılmaktadır. Bu çalışma Osmaniye merkez ağzına ait olup Derleme Sözlüğünde yer almayan ya da yer alıp da Osmaniye merkez ağzındaki anlamı sözlükte bulunmayan sözler ile bazı deyimlerin Türkçenin söz varlığını tespit çalışmalarına katkı sunması amacıyla yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Türkiye Türkçesi, Osmaniye merkez ağzı, halk ağzından derleme, Derleme Sözlüğü
