Özet
ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN BİR DİLBİLGİSELLEŞME ÖRNEĞİ: “VARDI”
Dilin canlı bir varlık olması özelliği sürekli bir değişim ve dönüşüm içerisinde olmasından ileri gelir. Dillerde görülen değişim ve dönüşümler çoğunlukla doğal yollarla meydana gelir ve dilin konuşurları tarafından kendiliğinden gerçekleştirilir. Dünyanın en eski dillerinden biri olarak kabul edilen Türk dilinde de başlangıçtan beri leksik, morfolojik, fonetik ve semantik bakımdan pek çok değişim meydana gelmiştir. Bu değişimlerin boyutu kimi zaman ağız farklılıkları düzeyindeyken kimi zaman da aynı dili konuşan toplulukların bile anlaşmasını zorlaştıracak düzeyde olabilir. Özellikle Türkçe gibi çok geniş coğrafyalarda kullanılan dillerde bu farklılıklar daha derinleşebilmektedir. Bu durum kimi zaman dil birimlerinde meydana gelen fonetik ve semantik farklılıkların farklı lehçe konuşurları tarafından tanınmaz ve anlaşılmaz biçimler kazanmasına yol açabilmektedir. Kimi zaman ise fonetik farklılıklar yapıların tanınmasına imkân verse bile işlevsel veya semantik farklılaşmalar anlaşmayı mümkün kılmayabilmektedir. Temel işlevi insanlar arasında anlaşmayı sağlamak olan dillerde meydana gelen değişimler çok yönlü olabilmektedir. Bu değişimlerden biri de dilbilgiselleşmedir. Bu yazıda, Eski Anadolu Türkçesinde dilbilgiselleşerek bağlama edatı (bağlaç) görevinde kullanılan “vardı” yapısı ele alınmış ve yapının kazandığı yeni fonksiyon değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türk dili, Eski Anadolu Türkçesi, dilbilgiselleşme, edat, vardı bağlacı.
