Özet
HİKÂYET-İ DÎNİYYE VE ESERDEKİ MİTOLOJİK TASVİR ÜZERİNE
Hikâyet-i Dîniyye, Ankara Milli Kütüphane’de yer alan Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz B 76 demirbaş numarasına kayıtlıdır. Eserin yazarı ve yazılış tarihi bilinmemektedir. Ancak yapılan dil incelemesi sonucunda Batı Türkçesinin ilk evresini oluşturan Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait olduğu kanıtlanmıştır. 87 varaktan oluşan eserde, 98 dini hikâye yer almaktadır. Dil özelliklerinin yanı sıra söz varlığına katkı sağlayacak kullanımlar da mevcuttur. Tematik olarak dini bir eser olsa da bir hikâyede yer alan mitolojik tasvir dikkat çekicidir. Hikâyede yeryüzü yaratıldıktan sonra yeryüzünü görmeye gelen bir meleğin, cennetten gönderilen kırk bin boynuzlu ve ayaklı bir öküzün, öküzün de yine cennetten gönderilen Lusiya adında bir balığın üzerinde durmasını anlatan bir tasvir yer almaktadır. Bu hikâyeyi dikkat çekici ve incelenebilir kılan özellikler ise şöyledir: Hikâyeye sahabelerden rivayet olduğunu belirtilerek başlanması, İslam dinine ait unsurlara yer vermesi ve hikâyede yer alan tasvirin benzer örneklerine ve minyatürlerine farklı yazılı kaynaklarda da karşımıza çıkmasıdır. Yapılan incelemeler ve karşılaştırmalar sonucunda; bu hikâyede yer alan tasvirde İslamî bir etki ve değişim görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Hikâyet-i Dîniyye, Türk Mitolojisi, Mitolojik Unsurlar, Öküz, Balık
