Özet
CEVDET ÇAĞLA’NIN HİCAZ HÜMÂYÛN TAKSİMİ ARŞE KULLANIM ANALİZİ
Keman 1700’lü yıllardan bu yana fiziki olarak birçok değişikliğe uğramıştır. Bu değişiklikler ile birlikte kemancılar ve öğretmenler yeni pozisyon teknikleri ve yay teknikleri geliştirmiştir. Geliştirilen bu teknikler zorluk derecesi yüksek olan eserlerin icrasında kolaylık sağlamıştır. 16. yüzyıldan itibaren Avrupalı icracılar tarafından törenler ve eğlenceler için gelen Avrupalı icracılar, Türk kültürüne kemanı tanıtmıştır. İl olarak Viol çeşitlerinden Viola D’amore Türk müziğinde kullanılmış ve Sine keman olarak adlandırılmıştır. En son haliyle müziğimizde kullanılan keman Türk müziğine klasik enstrümanlarımızdan daha sonra katılmış olsa da Türk müziğinde önemli bir yer teşkil etmektedir. Yüzyıllardır geliştirilen yay ve diğer keman tekniklerinden dolayı müziğimizde önemli bir yer edindiği düşünülebilir. Türk müziği keman icrasının teknik gelişimi üzerine bir keman metodu yazılmamıştır. Ancak Batı müziği keman metotlarından faydalanılmıştır. Türk müziği keman icrasında kullanılan yay tekniklerinin daha fazla geliştirilmesi için keman icralarının incelenmesi gerekmektedir. Ancak eski keman sanatçılarımızın sağ ve sol el tekniklerini görüntülü olarak inceleyebileceğimiz fazla kaynak bulunmamaktadır. Bu çalışmada, TRT arşivinde bulunan Cevdet Çağla’nın Hicaz Hümâyûn taksiminin görüntülü videosundaki icrasının yay kullanım analizi yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Keman, Yay, Cevdet Çağla, Hicaz, Taksim
