Özet
KADI BURHANEDDİN’İN TUYUĞLARINDA KIRGIZ TÜRKÇESİNİN SÖZ VARLIĞI
Özet
Klasik Türk edebiyatı ve şiirinin temelleri çok eski köklere dayanmaktadır. Bu köklü şiir birçok edebî sahadan oluşur. Bu sahalar başta Azerbaycan sahası olmak üzere Anadolu, Balkanlar, Çağatay, Hindistan, Horasan, Kıpçak, Mısır, Rumeli ve Türkistan gibi geniş bir alana dağılmıştır. Böylesi geniş bir dağılıma sahip olan Klasik Türk edebiyatı, farklı coğrafi merkezlerden beslenen büyük bir söz varlığına sahiptir. Bu söz varlığına verilebilecek örneklerden biri Kırgız Türkçesidir. Klasik şiir derin bir incelemeye tâbi tutulduğu zaman yazılan şiirlerde Kırgız Türkçesinde aynı anlamı karşılayan birçok sayıda kelimeye rastlamak mümkündür. Bu ortak söz paydasındaki en önemli etken, Türk milletinin aynı coğrafyayı, aynı kültürü paylaşmasının yanı sıra bütün Türk boylarının ortak bir geçmişe sahip olmasıdır.
Ünlü devlet adamı, şair Kadı Burhaneddin’in tuyuğları üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Başta Türkçenin söz varlığı olmak üzere şairin tuyuğlarındaki deyim ve atasözleri, eskicil öğeler, edebî sanatlar gibi çeşitli mukayeselere gidilmiştir. Fakat yapılan incelemeler sonucu şairin tuyuğları üzerinden Kırgızcanın söz varlığı ile ortaklık gösteren birçok sözcüğe rastlanıldığı halde herhangi karşılaştırmalı bir çalışmaya gidilmemiştir. Ele alınan bu çalışmada Anadolu ve Azerbaycan sahasının önemli isimlerinden biri olan Kadı Burhaneddin’in oluşturduğu milli nazım şekli olan tuyuğlarından yola çıkarak Kırgız Türkçesi ile şairin Tuyuğlarındaki ortak söz varlığı incelenip bir mukayeseye gidilecektir.
Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelimeler: Kadı Burhaneddin, tuyuğ, Kırgız Türkçesi, söz varlığı, ortak özellikler
