Özet
HALK ANLATILARININ EPİK KURALLARI IŞIĞINDA KİRMANŞAH HİKAYESİNİN İNCELENMESİ
Âşık edebiyatıyla gelişen halk hikâyeleri; destan, masal, efsane gibi anlatmaya dayalı türlerden nazım-nesir karışık bir şekle sahip olması bakımından ayrılır. Sözlü kültürde destan türünün zayıflamaya başlamasıyla onun yerini halk hikâyeleri almaya başlar. Destan türünün kimi özelliklerini gösterse de pek çok yeni özelliğiyle de özgün bir tür olarak karşımıza çıkar. Tarihi-Coğrafi Fin Kuramı bağlamında çalışan Axel Olrik, halk anlatılarının epik yasalarının neler olduğunu ortaya çıkarmak için çalışmalar başlattı. Bunun neticesinde mit, masal, destan ve efsaneyi içine alan ve onun “sage” adını verdiği anlatıların ortak kurallarını ortaya koydu. Avrupa halk edebiyatı metinlerini inceleyerek halk anlatılarının kurallarını on beş başlık olarak saptadı. Araştırmacılar günümüze kadar bu kuralları farklı türler ve metinler üzerinde incelemiştir. Bu çalışmada halk anlatılarının epik kuralları halk hikayelerinden Âşık Şeref Taşlıova’dan derlenen Kirmanşah üzerine uygulanmış ve bu kurallar çerçevesinde tespitlerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Halk hikayesi, Epik yasalar, Axel Olrik, Kirmanşah.
