Özet
BOSNALI SABİT’İN DERENAME MESNEVİSİ’NİN KARAKTER TEMSİLLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Temsil, tarihsel-toplumsal anlamda sürekli dönüşüm geçiren, günümüzde de disiplinler arası bir yaklaşımla çalışılan bir kavramdır. Edebi temsilin alımlanışı da, tarihsel süreçte, farklı toplumsal-kültürel boyutlar kazanmış, değişik anlamlar yüklenmiştir. Edebiyat yapıtları, temsil gücü yüksek olan kültürel ürünlerdir ve bu özellikleriyle, toplumsal, kültürel anlamları ortaya koymada araştırmacılara önemli veriler sunarlar. Edebi temsil biçimlerini sorunsallaştıran çalışmalar, metnin anlamını ortaya koyarken aynı zamanda kadın-erkek ilişkilerinin yansıtılma biçimi üzerinden toplumsal cinsiyet bağlamında da önemli veriler sağlamaktadır. Klasik Türk edebiyatında, kendi üslubunu yaratan bir şair olarak kabul edilen Bosnalı Sabit’in (ö. 1712) farklı bakış açısı ve yaklaşımlarla ürettiği yapıtları, çeşitlilik bakımından zengin, içeriksel anlamda geniş ve renkli bir yelpaze oluşturur. Bosnalı Sabit’in Derename mesnevisi, içeriği ve karakterlerin sunulma biçimi bakımından dönemin sosyal ve kültürel bir göstereni olarak değerlendirilebilir. Bosnalı Sabit, Derename’de seçtiği karakterler ve hikâyeyi sunma biçimiyle, Türk edebiyatı geleneği içinde özgün bir çizginin kurulmasına katkı sunan bir yazardır. Bu çalışmada Derename mesnevisindeki karakter temsilleri eleştirel, çözümleyici bir yaklaşımla değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Karakter temsili, Bosnalı Sabit, Derename, Mesnevi, Metin analizi
