Özet
CİNÂNÎ DİVÂNI’NDAN MİMARİ İZLENİMLER
Divan edebiyatına yapılan tenkitlerden biri hayattan kopuk, tamamen hayal ürünü bir edebiyat olduğudur. Ancak bugün yapılan pek çok çalışma, devamlı yeni bir arayış içinde şiirlerini kaleme alan divan şairinin sosyal hayattaki pek çok kavramı kullandığını göstermektedir.
Cinânî, divan edebiyatında, en parlak eserlerin verildiği, şiir tekniği ve estetiği açısından en başarılı şairlerin yetiştiği 16. yüzyılda yaşamıştır. Döneminde, Bursa gibi önemli bir kültür merkezinde, müderrislik ve ders-i âmlık görevlerinde bulunan şairin divanı, dönemin sosyal hayatı açısından zengin konular içermektedir.
Her Osmanlı şairi gibi Cinânî’nde beslendiği en önemli kaynaklardan birinin sosyal hayata dair gözlemler ve gerçek kesitler olduğu, divanı incelendiğinde ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızda, şairimizin divanında yoğun olarak işlediğini gördüğümüz, sosyal hayatın önemli bir parçası olan mimarî ele alınmıştır. Bu bağlamda, şairin mimarî yapıdan kesitler içeren şiirleri konularına uygun bir şekilde başlıklar altında sınıflandırılmıştır. Beyitlerde tarihleri verilen mimarî yapılar, çeşitli tarih kaynaklarından da faydalanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Benzetme olarak kaleme alınan yapılar ise benzetildikleri unsurlarla açıklanmıştır. Yaptığımız inceleme aracılığıyla bir divan şairinin şiirlerinden yola çıkarak bu şiirlerin yazıldığı dönemin özelliklerine, sosyal hayatına ve mimarî unsurlarına ilişkin bilgilere katkıda bulunmayı hedefliyoruz.
Anahtar Kelimeler
16.yüzyıl, Divan, Cinânî, Sosyal Hayat, Mimarî
