Özet
TAHİRÜ’L-MEVLEVÎ’NİN İSTANBUL’UN ESKİ ÂDETLERİNDEN İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Âdet, Arapça kökenli bir kelimedir. Sözlüklerde; “alışılmış şey, görenek, alışkanlık, olagelmiş” gibi karşılıkları bulunmaktadır. Âdetlerin çeşitli kaynakları olduğu gibi rastlantılardan da ortaya çıktığı bilinmektedir. Bazı âdetler oldukça durağan iken bazıları ise tam tersi değişken niteliktedir. Topluluklar bu âdetlere riayet ederek toplum yaşamını devam ettirmektedir. Biz de yaptığımız çalışmada Tahirü’l-Mevlevî’nin kaleme aldığı İstanbul’un Eski Âdetlerinden isimli eserini incelemeye çalıştık.
20. yüzyılın önemli şahsiyetlerinden birisi olan Tahirü’l-Mevlevî, bu eserinde yaşadığı yüzyıla ışık tutarak o dönemin kültürel yapısı hakkında bize bilgi vermektedir. Ayrıca günlük hayatta karşımıza çıkan olumsuzluklardan korunma yolları ve olumlu durumlar karşısındaki kutlamalar, hediyeleşmeler ile ilgili fikir sahibi olmamızı sağlamaktadır. Bazı öneriler, bugünkü bakış açısıyla anlaşılmayacak nitelikte olsa da zamanın şartları içinde düşünüldüğünde daha kabul edilebilir görünmektedir.
Bu çalışmada, “İstanbul’un Eski Âdetlerinden” adlı eseri Latin alfabesine aktarıp metinde bahsi geçen geleneklerin literatürdeki karşılıklarını bulmaya çalıştık. 25 alt başlıktan oluşan eser, bir çocuğun ilk oluşumundan okula başlamasına kadar geçen süreci gelenekler dâhilinde anlatmıştır. Çalışmamızda, bu geleneklerin kaynaklardaki karşılıkları bulunduktan sonra, son kısımda bir değerlendirme bölümüne yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Âdet, Tahirü’l-Mevlevî, 20. Yüzyıl, çocuk, gelenek.
