Özet
TÜRKÇE İLK KUR’AN ÇEVİRİLERİNİN TANIKLIĞINDA TOPONİMİ
Bu çalışmada Türkçe İlk Kur’an Çevirilerinden hareketle, Kur’anda geçen mekan adlarına karşılık gelen adlandırmalar tespit edilip değerlendirilmeye çalışılacaktır. Yer adları dünden güne taşınan kültür kodları, tapu senetleri, milletlerin hafızası hükmündedir. Milletler tarihten gelen kültür kodlarını geleceğe Yer adları bilimi (toponimi) aracılığıyla taşırlar. Dünden güne gelen her ad bize tarihten bir bilgi sunar.
X. yüzyıldan itibaren kitlesel olarak İslâm kültür çevresine giren Türkler, Türkçe İlk Kur’an Çevirilerinde, yeni girdikleri İslâm kültür çevresine ait adlandırmaları dillerine nasıl çevirmişlerdir? Her Arapça sözcüğe karşılık Türkçe adlar vermişler midir? Toplumların yerleşme ve kültür tarihinin aydınlatılmasında yer ve coğrafya alanlarına ait özel adlar başvurulan önemli kaynak malzemelerdir. Toplumların içinde bulundukları dinî ve kültürel çevreler ad verme geleneklerini yakından etkilemiştir. Bununla birlikte İslâm dini ile yeni bir çevreye giren Türklerin, Arapça sözcüklere verdiği karşıtlıklar tarihî metinler tanıklığında sunulmaya çalışılıp Türkçenin ifade gücü örneklerle tanıklanmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
İlk Kur’an Çevirileri, Ad verme, Yer adları, Tarihî karşıtlık, Toponimi.
