Özet
KAVRAM ALANLARI AÇISINDAN KAZAK TÜRKÇESİNDE ‘TÖRT TÜLİK’ KAPSAMINDA YER ALAN HAYVAN ADLARI
Hayvanların bir kısmı evcilleştirilerek bir kısmı doğadaki yeri ile insan hayatına girmiş ve toplumların dilinde ve kültüründe yerini almıştır. Hayvanlar toplumların ve bireylerin yaşam tarzını ortaya koymaktadır. Savaşçı ve avcı toplum olma özelliğini taşıdıkları için Türklerin hayatında hayvanlar büyük önem arz etmektedir. Bilhassa eskiden göçebe yaşam tarzına hakim olan Kazak Türklerinde hayvanların özellikle at, deve, sığır, koyun, keçi türünden hayvanların ayrı bir yeri bulunmaktadır. Çünkü bu hayvanlar araç olarak kullanılmakla beraber aynı zamanda yiyecek, içecek, giyecek olarak da tüm insanların gereksinimlerini karşılamaktadır. Bahsi geçen bu hayvanlara Kazak Türkçesinde ‘tört tülik’ genel adı verilmektedir. Kazak Türkçesi söz varlığında tört tülik kapsamında yer alan hayvanların cinsiyetine, yaşına, rengine, fiziksel ve biyolojik özelliklerine göre çeşitli adlar aldıkları fark edilmiştir. Çalışmada bahsi geçen hayvan türleri için Kazak Türkçesinde kullanılan adlar araştırılmış ve tespiti yapılan söz varlığı incelenerek kavram alanlarına göre değerlendirilmiştir. Böylece Kazak Türklerinin doğa ile hayvanları gözlemleme ve Kazak coğrafyasında yaşayan canlıları adlandırmadaki eğilimleri belirlenmiştir. Aynı zamanda tört tülik kapsamında yer alan hayvan adlarının söz varlığı ortaya çıkarılarak Kazak Türkçesinin zenginliği ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Hayvan adları, Kazak Türkçesi, tört tülik, kavram alanları, adbilim
