Özet
ŞEYH ŞABÂN-I VELÎ MENKIBELERİNİN ANLATI ORTAMLARI
Kastamonu’da 16. yüzyılda yaşayan Şeyh Şabân-ı Velî, Halvetîyye’nin Şabâniyye kolunun kurucusudur. Hazreti Pîr de denilen Şeyh Şabân-ı Velî hakkında kerametler anlatılmakta; külliyesi şehir içi ve dışından pek çok kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Hazreti Pîr’in etrafında zamanla çeşitli inanış ve uygulamalar oluşmuştur. Türbesinin her türlü dilek, sıkıntı ve hastalık için ziyaret edildiği gözlemlenmektedir. Dolayısıyla Şeyh Şabân-ı Velî halkbilimi çalışmaları açısından da çok önemli bir yerde durmaktadır.
Şeyh Şabân-ı Velî ile ilgili olarak pek çok anlatı anlatılmaktadır. Menkıbe, efsane ve memorat olarak adlandırabileceğimiz bu anlatıların oluşma ortamı sözlü kültür ortamıdır. Günümüzde bu anlatıların bir taraftan sözlü kültür ortamında anlatılmaya devam ettiği, diğer taraftan yazılı kültür ve elektronik kültür ortamlarında da yer bularak sürekliliğini koruduğu görülmüştür. Bu makalede, Şeyh Şabân-ı Velî etrafında oluşan anlatılar bağlamsal kuram çerçevesinde “sözlü kültür”, “yazılı kültür” ve “elektronik kültür” ortamları olmak üzere üç seviyede ele alınacaktır. Sözlü kültür ortamı temelli olan anlatıların yeni iletişim ortamları aracılığıyla (dergi, kitap, internet vb.) nasıl ve hangi şekilde yayıldığı sorgulanacaktır.
Anahtar Kelimeler
Şeyh Şabân-ı Velî, anlatı, sözlü kültür, yazılı kültür, elektronik kültür
