Özet
GÂVUR, BIR TÜRK HIKÂYESINDEN BIR KISIM ESERİNDE KADIN/ERKEK KARAKTERLERİNİN TANIMLANMASI
Lord Byron, İngiltere’den uzakta macera ve deneyim arayışında olan İngiliz Romantik bir yazardır. 1809-1811 yılları arasında Portekiz, İspanya, Malta, Türkiye ve Balkan bölgeleri olan Arnavutluk ve Yunanistan’da yolculuk yapar. Yolculuğun uzun olmasına rağmen beklediği heyecanı ona tattıran Balkan bölgesi olur. Bu bölgenin coğrafyası, tarihi, sosyal koşulları ve kültürünü tanıyarak, güvenilir başarı malzemesi olarak yazılarında kullanır.
Byron’un, seyahatinden önce Balkan bölgesi hakkında bilgi sahibi olduğu inancı, yazılarının özgünlüğüne gölge düşürmez çünkü Byron, bu dünyayı ilk elden yaşar. O, oryantal dünyası hakkında olan bilgisi ve yakınlığını, Oryantal kültürel birikim ve kelimelerini kullanarak ispatlamıştır.
Bu çalışma, Byron’un kadın/erkek karakterlerini, onların konumunu tanıtmalarında kendi tecrübesini nasıl kullandığını inceler. Gavur hikayesinde, Byron, ihanet konusunu işlemiştir. İlk önce, Leyla’nın, Türk hareminde kalan ve tabuları yıkmaya ve erkek etki alanına girmeye çalışarak, Osmanlı dünyasının ahlak değerlerini bozan bir kadın olarak konumunu tartıştık.
Leyla’dan sonra, çalışmamızda Leyla’nın Hristiyan sevgilisi, Gavur ve Türk eşi, Hasan’a odaklandık. İkisinin kültür birikimleri arasında olan zıtlıkları bilerek, hikâye, Gavur’u, Hasan’dan farklı olamayan bir Osmanlı erkeğine dönüşerek, bir “kültürel hibrit” olarak tanıtmakla bizi şaşırtır. Diğer taraftan, Hasan, kendi toplumunun ahlaki değerlerine göre yaşamaya çalışan zalim bir eş olarak tanıtılır. Hasan ihaneti öğrenmesiyle zihniyet ve öfkesine yenik düşer ve Leyla’yı öldürür.
Çalışmamızda, Leyla’nın ölümünden sonra, Türk Hasan ve Venedikli Gavur’un benzemesinin başlandığını gördük. İki farklı kültürün temsilcileri olan bu iki erkek öfke anında aynı zihniyeti paylaşır. Buna rağmen, Byron, Gavur’un, Hasan’a karşı cinayetini savunarak, kendi batı mentalitesini fiiliyata geçirdiğini ispatlamaya çalıştık.
Anahtar Kelimeler
Lord Byron, Doğu, Türkler, ihanet, zihniyet, intikam
