Özet
NESNE ÜZERİNE
Araştırmacılar çalışmalarında nesneyi belirtili ve belirtisiz olmak üzere ikiye ayırmaktadırlar. Türkçenin söz diziminde belirtisiz nesne eksiz (+Ø), belirtili nesne ise yükleme hâli ekini alarak kullanım alanına çıkmaktadır. Çalışmada yükleme hâli ekini alan her kelime / kelime grubunun belirtili nesne oluşturup oluşturmadığı sorgulanacak ve ardından araştırmacıların ifade ettiklerinin aksine oluşturmadıkları dikkatlere sunulacaktır.
Eldeki mevcut Türk dili gramerlerinde ve müstakil söz dizimi çalışmalarında bir kelime / kelime grubunun belirtili nesne olabilmesi yükleme hâli ekini almasına bağlanmıştır; ancak tespit edilen bazı örnekler var ki bu cümlelerdeki nesneler yükleme hâli ekini almalarına rağmen geçtikleri cümlelerde belirtisiz nesne gibi görev yapmaktadırlar. Bir kelime / kelime grubuna yükleme ekini getirmek o kelime / kelime grubunun geçtiği cümlelerde belirtili nesne olabilmesi için yeterli olamamaktadır. Cümlenin yükleminin de hangi zamanda çekime girdiği önemlidir. Kullanılan zaman ekine göre yükleme ekini alan kelime / kelime grubu cümlede ya genellik ifade etmekte ya da belirtme işlevini üstlenmektedir.
Çalışmada ek almadığı hâlde belirtili nesne gibi görev yapan kelime / kelime gruplarına da yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
söz dizimi, nesne, nesne türleri, belirtili nesne
