Özet
KIBRIS VE UYGUR TÜRK HALK MASALLARINDA ÖNE ÇIKAN BAZI MOTİFLER ÜZERİNE İNCELEMELER
Türkler, yüzyıllardır dünya kültürünün önemli bir parçası olmuş ve dünya kültürüne çok önemli katkılarda bulunmuşlardır. Türklerin bu zengin kültürü, yüzyılların birikimiyle oluşmuş olan bir kültürdür. Türk halk edebiyatı da bu kültürün bir parçasıdır ve çeşitli türleriyle âdeta bir hazine niteliğindedir. İşte hem Kıbrıs Türk halk edebiyatı hem de Uygur Türk halk edebiyatı bu derin Türk kültürünün kaynaklarıyla beslenmiş ve şekillenmiştir.
Bir toplumun içerisinden çıkan edebî eserler hem dönemin estetik anlayışına ışık tutar hem de kültürel kimliğin oluşumuna ve gelecek nesillere aktarılmasında önemli bir işlevi yerine getirirler. Masallar da bu bağlamda sözünü ettiğimiz edebî eserler içerisinde çok önemli bir rol oynamaktadırlar. Günümüzde Türk dünyasının farklı bölgelerine baktığımızda aralarındaki mesafe fiziki anlamda uzak olsa da kültüre dair birçok şeyin ortak olduğunu söyleyebiliriz. Bu durum masallarda da göze çarpmaktadır.
Çalışmamızda esas amacımız Türk dünyasının iki uzak noktasında yer alan bu iki Türk yurdunun masal yönünden ortak olan motiflerini belirlemek ve daha sonra bu motiflerin üzerinde inceleme yapmaktır.
Bu amaçla Kıbrıs Türk halk masalları ile Uygur Türk halk masallarında yer alan bazı motifleri tespit ederek bunların taşıdığı anlamları ve kökenlerini göstermeye çalıştık. Kıbrıs Türk halk masalları ile Uygur Türk halk masallarında tespit ettiğimiz bazı motifleri şu şekilde sıralamak mümkündür: Hızır, rüya, çocuksuzluk, aksakallı adam, demir ayakkabı, şekil değiştirme vs.
Anahtar Kelimeler
Motif, Masal, Kıbrıs, Uygur, Türk Kültürü
