Özet
ÇAĞATAY ŞAİRİ ATÂYÎ’NİN DİVANINDA EKSİLTİLİ YAPILAR
Eksilti, anlatımda kolaylık sağlamak, ifadeye güç kazandırmak, gereksiz tekrarlardan kaçınmak gibi sebeplerle sözlü veya yazılı iletişim sırasında dilin bazı birimlerinin, o dilin kendine özgü kurallarına bağlı kalınmak suretiyle, yüzey yapıya taşınmayıp derin yapıda bırakılması olayıdır. Eksik birimlerin yüzey yapıda oluşturduğu boşlukların doğru olarak doldurulması, özellikle tarihî metin incelemelerinde büyük önem taşır. Çünkü bir metnin doğru olarak anlaşılması, o metnin derin yapısının doğru olarak çözülmesiyle mümkündür. Bu amaç doğrultusunda çalışmamızda XV. yüzyıl Çağatay şairlerinden Atâyî’nin gazellerinde yer alan eksiltili yapılar tespit edilmeye ve bu yapılar ortaya çıkış yerleri, oluşma sebepleri bakımından incelenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Eksilti, derin yapı, yüzey yapı, Atâyî Dîvânı, Çağatay Türkçesi.
