Özet
ÖBEKLERİ OLUŞTURAN SÖZCÜKLER ARASINDAKİ ANLAM İLİŞKİLERİ
Türkiye Türkçesi üzerine yapılan sözdizimi araştırmaları gözden geçirildiğinde bu alanda en çok çalışılan konulardan birisinin öbeklerin açıklanması olduğu görülmektedir. Sözdizimi ile ilgili birçok kaynakta kelime grubu, sözcük grubu veya belirtme grubu olarak adlandırılan öbeklerin oluşumu, adlandırılması ve sınıflandırılması hususları alan uzmanları tarafından uzun bir zamandan beri araştırılmaktadır. Bu araştırmalar sonucunda öbeklerle ilgili kapsamlı bir bilgi birikimi ortaya konmuştur. Kaynaklar, öbeklerle ilgili açıklamalarını anlam, biçim ve dizim ölçütlerine dayandırmaktadır. Hemen hemen bütün kaynaklar, öbekleri tanımlarken bu birimlerin yapı ve anlam yönünden bir bütünlüğe sahip söz dizileri olduklarını belirtmektedir. Buna rağmen söz dizimi kaynakları tarandığında öbekler hakkındaki açıklamaların büyük ölçüde yapısal ve dizimsel özelliklere dayandırıldığı, anlam ölçütü üzerinde yeterince durulmadığı ortaya çıkmaktadır. Bu yazıda, öbeklerin anlamsal niteliklerini belirginleştirmek amacıyla onları oluşturan sözcükler arasındaki anlam ilişkileri yeniden ele alınarak betimlenmeye çalışılacaktır. Bu amaçla öncelikle yazının kavramsal çerçevesi oluşturulacak, ardından kaynakların öbeklerde anlamla ilgili açıklamalarına yer verilecek, sonra da öbeklerin oluşumunu sağlayan anlamsal özellikler belirlenip sınıflandırılarak açıklanacaktır.
Anahtar Kelimeler
Türkçe, Dilbilgisi, Sözdizimi, Öbek, Anlam
