Özet
AYNI TÜRDEN BİRDEN FAZLA UNSURLU / ÖGELİ CÜMLELERİN TAHLİLLERİNE YENİ BİR BAKIŞ
Türkçenin Arap ve Batı gramerciliğinin etkisinden kurtulması ve kendi iç dinamikleriyle incelenmeye başlanması üzerinden, çok çok uzun olmasa da, belli bir zaman geçmiştir.
Bu süre içinde yalnızca Türkçenin tüm konularını içine alan dil bilgisi çalışmaları değil; aynı zamanda Türkçenin sadece bir konusunu ele alan monografiler de yapılmaya başlanmıştır. Türkçenin söz dizimi ile ilgili müstakil çalışmalar da bir hayli çoğalmıştır. Ancak bütün bunlar, söz diziminin problemlerinin hâlli noktasında tam manasıyla yeterli olamamıştır. Yani çalışmaların artması, söz diziminin problemlerinin kalkması anlamına gelmemektedir.
Türkçenin söz diziminde bir cümlede birden fazla farklı yer tamlayıcısı, birden fazla farklı zarf tümleci bulunabilir. Türkçe buna imkân vermektedir. Ancak aynı cümlede hem belirtili hem de belirtisiz nesne bir arada olamaz. Bunu Türkçe kabul etmemektedir. Aynı şekilde Türkçe, bir cümlede birden fazla aynı türden yer tamlayıcısı ve zarf tümlecine ve bir cümlede birden fazla özne ve aynı türden birden fazla nesneye müsaade etmemektedir.
Çalışmada da Türkçenin söz diziminin önemli problemlerinden olan cümlelerin tahlili meselesi ele alınacaktır. Eldeki yazıda, mevcut çalışmalardaki bazı cümlelerin yeni bir bakış açısıyla tahlilleri dikkatlere sunulmakta ve farklı yaklaşımlarla cümlelerin tahlil edilmesinin gereği vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Türkçenin söz dizimi, cümle, cümlenin unsurları / ögeleri, cümle tahlili
