Özet
TÜRKİSTAN’DAKİ ORTAÇAĞLARA AİT TÜRK-İSLAM KİTABELERİNDEKİ YESEVİLİK
Türkistan’ın ortaçağlara ait tarihi ve İslam dini araştırmalarında Türk-İslam yazıtları Türk topluluklarının ekonomik ve sosyal hayat tarzını yansıtması bakımından önemli bir yer tutar. Özellikle ortak tarih ile ilgili ortaya konan savların ve çalışmaların bilim dünyasına yeni bir ruh getireceği kaçınılmazdır. Söz konusu çalışmada, son yıllarda yapılan epigrafik, meskukat ve arkeolojik araştırmalar sırasında bulunan Türk-İslam kitabelerinin tarih araştırmalarındaki ve İslam dini eğitimindeki önemi üzerine durularak, bugüne kadar yeterince aydınlatılmamış olan Türk-İslam yazıtlarını tarih açısından ele almak amaçlanmıştır. Kitabelerdeki Yeseviliği Türk-İslam etnografik, terminoloji bakımdan incelemek ve ayrıca Yeseviliğin Türkistan tarihinin sosyo-kültürel ve siyasi-ekonomik yaşayış tarzlarna bıraktığı kültür mirasını araştırmak hedeflenmiştir.
Bu çalışmada Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Harezmşahlar, Türk-Moğol dönemi kültürü altında toplanan yazıtların metinlerini kapsayacak şekilde, yazıtlarda yer alan Yesevilik ile ilintili kelime grupları, Türk-İslam tarihi ve etnografya metinlerini içeren cümle kuralları yanında diğer kültür ve uygarlık eserleri değerlendirilecektir. Bahsi geçen Türk-İslam yazıtlarının ait oldukları dönemler, ait oldukları gruplar, içerik ve paleografi özellikleri bakımından sınıflandırılarak mukayeseli tarihi araştırma yöntemlerine tabi tutulacaktır.
Anahtar Kelimeler
İslam, Türk-İslam Kültürü, Yesevilik, Türk-İslam kitabeleri.
