Özet
KALEVALA DESTANINDAN HAREKETLE YARATILIŞ MİTİNDEN GÜNÜMÜZ HALK İNANIŞINA UZANAN KOZMİK YUMURTA MOTİFİ
Evrenin yaratılışı ile ilişkilendirilen yumurta bir külttür. Yumurtanın farklı kültürlerde benzer sembolik özelliklere sahip olduğu görülmektedir. Görünüş itibariyle tek bir nesne olarak görülen yumurtanın içeriği itibariyle çokluğun sembolü olduğu söylenebilmektedir. Özellikle Kalevala destanının başlangıç epizotunda kozmik yumurta ile evrenin yaratılışı ve ilk insanın dünyaya gelişi anlatılmaktadır. Babasız dünyaya geliş motifi destanın sonunda da yer almaktadır. Özellikle bu motifin Türk dünyası destanlarından farklı bir yanı olduğunu ancak Türk yaratılış destanları ile benzerlikler gösterdiği saptanmıştır. Biz üç dünya sisteminde yer alan olaylara baktıımızda mitik zamanlı coğrafik mekân ve yapıların birleşmesi olası görünmekteir. Evrenin yaratılış ve kahramanın dünyaya gelişinin somutlaştırılmasındaki amaç sembol ile gerçekliğin aynı çerçevede görülmesidir. Diğer bir deyişle zihinsel hareketin, doğa hareketi ile uyum göstermesi düşüncesiin bir tezahürüdür. Evrenin yaratılışının simgesel form içerisinde tasvir edilişinin dayanağı zihinsel algının dışa vurumu olarak Kalevala destanında yer alan kozmik yumurta motifi ile ortaya çıkmaktadır. Yumurtanın bereket, yaşam, sağlık, dirilme, süreklilik gibi birçok simgesel anlamı vardır. İnsan hayatıbda önemli bir yere sahip olan yumurtanın öszellikle uzun ve iyi bir yaşam, verimlilik ve şans gibi olumlu olaylara sağladığına inanılır. Mitik yaratımlardan günümüz yerel pratiklere kadar farklı kültürlerde dinler bu tür inanışların varlığını korumaya devam etmektedirler. Bu çalışmada kozmik yumurta motifi bağlamında Kalevala destanında yer alan inanışlardan hereketle yaratılış mitinden halk nançlarına uzanan bir inanışa dair tespitte bulunulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kozmik yumurta, halk inancı, Kalevala, destan, yaratılış miti.
