Özet
KEÇECİZADE İZZET MOLLA'NIN BAHÂR-I EFKÂR ADLI DİVANINDA MEVLEVİ MUSİKİSİ
Estetik bir oluşum süreci olarak musiki, Doğu ve Batı toplumlarında yüzyıllardır hâkimiyetini koruyan bir güzel sanatlar koludur. Hiçbir sanat dalı insan ruhuna musiki kadar doğrudan etki etmemiştir. Dinî musiki içerisinde yer alan Mevlevi müziği, bestelenen ayinler ışığında semâsı, neyi, rebâbı ile Türk din musiki formları içerisinde özel bir yere sahiptir. Semâ hemen hemen her tarikatta yer alırken Mevlevilikte adı mukabeleye karşılık gelmiştir. Tüm tasavvuf ehlince benimsenen semâ, kişiyi Allah’a ulaştıran ve Allah’ın yüceliğini kalbinde hissettiren dinî bir vasıta olarak görülmeye başlanmıştır. Mevlevi musikisinin temel yapı taşı olarak nitelendirebileceğimiz ney ve rebâb ise semâ ayinine âdeta nefes olup ona yoldaşlık etmiştir. Özellikle ney, tasavvufta yüklendiği misyon tesiriyle asırlardır insan dimağında yer ederek âdeta nesilden nesile aktarılan musikinin en önemli aracısıdır. Bu çalışmada Mevlevi musikisi ayin, semâ, ney ve rebâb çerçevesinde genel hatlarıyla incelenecek, sonuç bölümünde ise Bahâr-ı Efkâr divanından ilgili maddelere örnek beyitler verilecektir.
Anahtar Kelimeler
Musiki, Ayin, Sema, Ney, Rebap
