Özet
STALİN DÖNEMİNDE SÖNEN HAYATLAR: SÜRGÜN VE KADIN
XX. yüzyılda, Sovyetler Birliği’nde, Stalin’in yirmi dokuz yıllık iktidarı döneminde milyonlarca insan hayatını kaybetti. Bu dönemde köylünün toprağı elinden alındı, her şey devlete devredildi. Maddi ve manevi yasaklar başladı. Buna karşı çıkanlar baskı altına alındı, sürgünle, ölümle cezalandırıldı. Stalin tarafından uygulanan sürgünde binlerce Kırım Tatarı hayatını kaybetti. Yine Gürcistan’dan sürülen Mesket Türkleri, hapse atıldı, öldürüldü. M. E. Resulzade tarafından kurulan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti devrilince Azerbaycan Türkleri için de acı yıllar başladı. Rejimi kabul etmeyen, görüşlerini değiştirmeyen aydınlar, generaller kurşuna dizildi. Hayatı sönen sadece onlar değildi. Onların aileleri de takip edilmeye başlandı, çocukları, eşleri, kız kardeşleri işten çıkartıldı, tutuklandı, sürgüne [ceza kamplarına] gönderildi. Kadın kamplarında bulunan kadınların çoğu, Sovyet hükümeti tarafından “antikomünist”, “vatan haini” olarak adlandırılan aydınların hanımları ve kız kardeşleri idi. Tutukluların büyük kısmı, Stalin’in vefatından sonra 1956-1957 yıllarında beraat etti, bir kısmı da ceza kamplarındaki kötü yaşam koşullarına dayanamadı ve hayatını kaybetti.
Bu çalışmada, Stalin’in ülkede kurduğu baskı ve terör, Kırım ve Ahıska sürgünü, Stalin döneminde ceza kamplarına gönderilen Azerbaycan kadınlarının sürgün hayatı ele alınmış, kadınlara hapis cezası verilmesinin ve sürgüne gönderilmesinin sebepleri ve gittikleri bölgede, sürgünde veya hapiste yaşadıkları zorluklar gösterilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Türk, Stalin, sürgün, kadın, aydın
