Özet
MİTOLOJİDEN EDEBİYATA SU ANASI
Çağdaş Tatar edebiyatının kurucusu Abdullah Tukay’ın (1886-1913) Su Anası başlıklı şiiri (1908) aslında bir halk masalına dayanmaktadır. Önceki yıl da bir orman cini anlatısına dayanan Şüreli manzumesini yayımlayan ünlü şair, halk ağzından folklor derlemeleri de yapan bir profesyoneldir. Tukay’ın Bişek Bavı “Beşik Bağı”, Avıl Hatınınıñ Bala Tirbetkende Ömitlere “Köylü Kadının Çocuk Sallarken Ümitleri”, Şürele, Kük Sıyır “Mavi İnek”, Taz “Kel”, Altın Eteç “Altın Horoz”, Yaña Kisekbaş “Yeni Kesik Baş”, Kece belen Sarık “Keçi ile Kuzu” eserlerinde Tatar folklorunun güçlü etkisini görmek mümkündür.
Deniz, göl, akarsu gibi yerlerde suların iyesi veya anası olarak bilinen mitolojik varlık, A. Tukay’ın bu manzumesinin kahramanıdır. Şair, Tatar halk edebiyatının ve folklorik geleneklerin güçlü olduğu bir ortamda yetişmiştir; mitolojik anlatıları, rivayetleri şahsiyetine sindirmiştir. Modern edebiyatlar için tarihî bir değeri olan çocuk edebiyatına mükemmel örnekler veren A. Tukay, albastıların, ubırların, şürelilerin dünyasını yakından bilip eserlerinde örneklendirmiştir. Su Anası manzumesi de mitolojiden çağdaş edebiyata yansıyan kültürün güzel bir örneği olarak değer taşır.
Anahtar Kelimeler
Abdullah Tukay, Tatar şiiri, mitoloji, halk edebiyatı, çağdaş edebiyat, su anası.
