Özet
KISASÜ'L-ENBİYA'DAKİ ARAPÇA DİNİ KAVRAMLAR
Diller arası etkileşim, diller tarihine bakıldığında kolaylıkla gözlemlenbilecek bir olgudur. Türkçe söz konusu olduğunda gerek Doğu dillerinden gerek Batı dillerinden etkilenmesi ve etkide bulunması olağandır. Türkçe’nin etkileşimde bulunduğu dillerin en önemlilerinden biri ise Arapçadır. Karahanlı döneminde Satuk Buğra Han hükümdarlığı zamanında Türkler kitleler halinde İslâm’ı kabul etmişlerdir. Bu nedenle yeni dinin kural ve emirlerini ana kaynaklarından öğrenmek istemişler ve Arapça ’ya çok önem vermişlerdir. Dolayısıyla o dönem Arap alfabesi kullanılmaya başlanmıştır. Bunun yanında Türklere İslâm’ı anlatmak için dinî konularla ilgili çeşitli eserler yazılmıştır. Harezm döneminde yazılan eserlerde Arapça unsurların varlığı göze çarpmaktadır. Buna en güzel örnek, Harezm dönemi-Altınordu çağında 710 yılında Rabguzi tarafından yazılan ?ı?a?ü'l-Enbiyadır. Bu eserde Arapça’nın etkileri belirgin bir şekilde görülmektedir. Ancak bu eserin tüm yönleriyle ele alınması çalışmanın hacmi bakımından muhal görünür. Bu çerçevede eser Arapça kökenli din? kavramlar bağlamında bir incelemeye tabi tutulmuştur. Böyle bir incelemenin tercih edilmesinin iki temsil sebebi vardır. Birincisi eserin Peygamberlerin kıssalarına dair bir çalışma olması, diğeri ise Arapça’nın Kur’an dili olması hasebiyle İslâm coğrafyasındaki dillere birincil olarak din? terminoloji bakımından tesirde bulunmasıdır. Çalışmada öncelikle temel din? kavramlar belirlenip bir tasnife tabi tutulmakta, bu tasnife göre kavramlar sıralanmakta ve eserde geçtikleri yerlerde birer örnek verilerek anlamları izah edilmektedir. Akibinde eserdeki imla ile Arapça orijinal yazım biçimleri mukayese edilerek farklılıklar oartaya koyulmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kavram, dini kavramlar, imla, Arapça, Kısasü'l Enbiya.
