Özet
ŞİNASİ’NİN ŞİİR ÇEVİRİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Türk edebiyatına Batı edebiyatlarından ciddi anlamda çeviri faaliyetleri Tanzimat döneminde başlamıştır. Bu dönemde özellikle daha fazla etkileşimde olduğumuz için Fransız edebiyatından çeviriler yapılmıştır. Yeni Türk edebiyatında pek çok alanda öncü olan Şinasi’nin ilk baskısını 1859’da Fransız Lisanından Tercüme Ettiğim Bazı Eş’âr adıyla yaptığı ve 1870 yılındaki ikinci baskısında adını Tercüme-i Manzume olarak değiştirdiği eseri küçük hacmine rağmen Fransız edebiyatından şiir alanında kitap çapında yapılan ilk çeviri faaliyeti olduğu için öncü bir eser konumundadır. Racine, Lamartine, La Fontaine, Gilbert ve Fénelon’dan yapılan çevirilerin yer aldığı Tercüme-i Manzume’de metinlerin Fransızca asıllarına da yer verilmiş ve eser bu şekilde iki dilli olarak yayımlanmıştır.
Makalemizde ilk olarak Şinasi’nin aldığı Fransızca eğitimine ve Fransız edebiyatıyla ilişkisine değindikten sonra Tercüme-i Manzume’de çeviri için seçtiği isimlere odaklanarak çeviri faaliyetindeki tercihlerini yorumlamaya çalışacağız. Ayrıca çevirilerin asıl metne bağlılık, nazım birimi ve ölçü gibi yapısal özelliklerini irdeleyerek Şinasi’nin çeviride nasıl bir yol tuttuğunu ve dikkat ettiği hususları belirginleştirmeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler
Şinasi, Tercüme-i Manzume, Fransız edebiyatı, yeni Türk edebiyatı, çeviri.
