TÜRK DİLİNİN ÇAĞDAŞ DİYALEKTLERİNDE CEVHERÎ EK FİİL OLARAK +(B)O(L)-
(+(B)O(L)- AS A COPULA IN MODERN TURKISH DIALECTS
)
|
Author
|
:
Doç. Dr. Uluhan Özalan
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2014
|
|
Number |
:
3
|
|
Page |
:
6-31
|
Özet
Zengin bir ekleşme sistemine sahip Türk dilinde herhangi bir işlevin birden fazla morfem tarafından icra edilebildiğini gösteren örnekler vardır. Bu durum Türk dili için diyalektler arası bir mesele olabileceği gibi herhangi bir diyalektin iç meselesi olarak da değerlendirme konusu yapılabilir. Mesela, gelecekte vuku bulacak eylemleri ifade etme işlevli morfemler tarihî ve çağdaş diyalektlerde birçok farklı şekil yapısıyla karşımıza çıkabilmektedir. Türk dilinin ekleşme dizisinde çevre şartları, morfofonetik/morfofonemik süreçler, diyalektal özellikler gibi sebeplerle farklı biçimde temsil edilebilen bir unsur da cevherî ek fiildir. Ancak, Türk dilinin morfolojik yapısının şekle bağlı bir anlayışla açıklanmaya çalışılması, hangi unsurların bu kategoriye dâhil olduğuyla ilgili farklı tespitlerin yapılmasına yol açmıştır. Türk dilinde cevherî ek fiil olarak +(B)O(l)- biçiminin bu işlevi genellikle dikkate alınmamakta ya da bu işlevle kullanıldığı belirtilen bazı durumlarda, aslında cevherî ek fiil kategorisi dışında tutulması gerektiği görülmektedir. Bu çalışmada cevherî ek fiilin Türk dilinin ekleşme dizisindeki işlevi ele alınarak +(B)O(l)- şeklinin hangi durumlarda bu kategoride değerlendirilebileceği çağdaş diyalektlerden verilen örneklerle açıklanmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Cevherî ek fiil, +(B)O(l)-, işlev, ekleşme, şekil
Abstract
There are many examples in Turkish Language, which has a rich agglutination system, showing that a specific morphological function can be a performed by many morphemes. This situation can be both an inter-dialectal issue and a dialect-specific. For example, the morpheme that shows the event which will happen in the future occurs in many forms in historical and modern Turkish dialects. Another category which can be represented in different forms because of agglutination conditions, morphophonetic/morphophonemic processes, dialectal properties etc. in the paradigms is the copula. Accordingly, trying to analyze the morphological structure of Turkish language on the basis of the form causes different evaluations about which morphemes are included in this category. The function of +(B)O(l)- as a copula can be ignored or the examples given under the title of copula cannot perform this function. In the present study, the function of copula is dealt and under which conditions +(B)O(l)- performs this function is clarified with the examples form modern Turkish dialects.
Keywords
Copula, +(B)O(l)-, function, agglutination, form
