KÖK-TÜRKÇEDE HAL EKLERİNDE GÖRÜLEN BAZI NÖBETLEŞMELER
(SOME ALTERNATIONS SEEN IN KOK-TURKIC CASE SUFFIXES
)
|
Author
|
:
Muhammed Mustafa Bakır
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
9
|
|
Number |
:
25
|
|
Page |
:
275-282
|
Özet
Türk dilinin en önemli kaynaklarından biri olan Orhun yazıtlarının dili, bugünkü halini alıncaya dek birçok etkiye maruz kalmış, birçok lehçeye ayrılmış, değişmiş ve gelişmiştir. O devrin izlerini, kültürünü yansıtan bu abideler pek çok çalışmaya kaynaklık etmişler ve edeceklerdir. Kök-Türk harfli metinler her ne kadar bugüne kadar defalarca incelemeye kaynaklık etmiş olsalar da birçok açıdan ele alınmamış bir şekilde araştırıcıları beklemektedirler. Öyle ki, Moğolistan’daki kaya yazıtları halen disiplinler arası yeterli bir değerlendirmenin konusu olmamışlardır. Dağlık Altay yazıtlarının içinde okuma ve anlamlandırma işleri yapılmamış yazıtlar da araştırıcıları beklemektedir. Bu çalışmada Bilge Kağan ve Kül-Tigin yazıtlarındaki “anı üçün” ve “bizinge” ifadeleri üzerinde durulacak, yazıtlardaki örnekler tespit edilecektir. Bu konular bugüne dek birçok kişi tarafından ele alınmış ve değerlendirilmişlerdir; ancak hala tam bir çözüme kavuşmamışlardır. İlgili örneklerin kökenlerine değinilerek kullanımlarının sebepleri tespit edilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
eski Türkçe, Kök-Türkçe, Bilge Kağan, Kül-Tigin, ilgi hali.
Abstract
The language of the Orkhon inscriptions, which is one of the most important sources of the Turkic language, has been subjected to many influences, divided into many dialects, changed and developed until it took its present form. These monuments, which reflect the traces and culture of that period, have been and will be the source of many studies. Although the texts with Kok-Turkic letters have been the source of research many times until today, they await researchers in a way that has not been handled in many ways. So much so that the rock inscriptions in Mongolia have not yet been the subject of an adequate interdisciplinary assessment.Inscriptions without reading and interpretation within the Mountainous Altai inscriptions are also awaiting researchers. In this study, the expressions of "anı üçün" and "bizinge" in the Bilge Kagan and Kül-Tigin inscriptions will be dwelled on, and the examples in the inscriptions will be determined. These issues have been addressed and evaluated by many people to this day; however, they still haven't reached a complete solution. By referring to the origins of the relevant examples, the reasons for their use will be determined.
Keywords
old Turkic, Kok-Turkic, Bilge Kagan, Kul-Tigin, genitive case.
