KIRGIZ TÜRKÇESİ KUR’AN-I KERİM TERCÜMESİNDE DİNİ TERİMLER
(KYRGYZ TURKISH RELIGIOUS TERMS IN THE TRANSLATION OF THE QUR'AN
)
|
Author
|
:
Doç. Dr. Erol Topal
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
16
|
|
Page |
:
154-173
|
Özet
Dini metinler, dillerin kelime hazinelerine yenilerini katmaları ve bu yolla kelime hazinelerini zenginleştirmeleri bakımından çok önemlidir. Çünkü bu tür metinler bir dil için yeni kavramlar demektir. Dini metinler içinde en değerli olanı Kur’an-ı Kerim’dir. Kur’an-ı Kerim, 11. yy’dan beri Türkçeye tercüme edilmektedir. Bu tercümeler sayesinde yüzlerce dini terim dilimize kazandırılmıştır. İlk tercümelerde dini terimlerin daha çok Türkçe karşılıkları verilmeye çalışılırken son dönem tercümelerde terimlerin ya Arapçasının ya da Farsça karşılığının tercih edildiği görünmektedir. Bu çalışmadaki amaç, dini terimlerin bazılarının Kırgızca tercümede ne kadarının Kırgızca ne kadarının Arapça veya Farsça olduğunu belirlemektir. Çalışmada esas alınan Kırgızca tercüme, 2001 yılında Alauddin Mansur tarafından yapılmıştır. Kur’an-ı Kerim’de namazdan oruca, imandan kâfirliğe, maldan mirasa, cennetten cehenneme, cinden şeytana, haramdan helale, eski kavimlere, yoldan çıkmış olanlara indirilen azaba ve Hristiyanlıktan Yahudiliğe kadar pek çok konu işlenmiştir. Bahsi geçen konuların tamamının incelenmesi çok geniş yer tutacağından mevcut çalışmada kısıtlama yapılmıştır. Bu çalışmada, sadece Alauddin Mansur tarafından yapılmış olan Kırgız Türkçesi Kur’an-ı Kerim tercümesinde geçen cin, şeytan, melek, ahiret, kıyamet, hesap günü, cennet ve cehennem gibi soyut kavramlardan isim olarak geçenleri incelenmiştir. Çalışma yapılırken ilk önce cin, şeytan, melek, ahiret, kıyamet, hesap günü, cennet ve cehennem kavramlarının ve bunların diğer isimlerinin Kur’an-ı Kerim’de geçtiği yerler ayet ayet tespit edilmiştir. Daha sonra bu kavramların Kırgız Türkçesi Kur’an-ı Kerim tercümesindeki karşılıkları ve anlamları yazılmıştır. Çalışmanın sonunda tespit edilen terimlerin ne kadarının Kırgızca ne kadarının Arapça ve ne kadarının Farsça olduğu sayısal değerlerle belirtilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kur’an-ı Kerim, Dini terim, Kırgızca karşılık,istatistik
Abstract
Religious texts are very important in terms of adding language innovations to language tongues and thus enriching vocabulary. Because such texts are new concepts for a language. The most valuable religious texts are the Qur'an. The Qur'an has been translated into Turkic since the 11th century. Through these translations, hundreds of religious terms have been brought to our language. In the first translations, while trying to give more Turkish equivalents of the religious terms, it seems that the terms of the last translations are either Arabic or Persian oppo- sition. The purpose of this study is to determine how many of the religious terms are in Kyrgyz translations, and how many of them are Arabic or Persian. The Kyrgyz translation, based on the work, was made by Alauddin Mansur in 2001. Many things have been done in the Qur'an, from prayer to salvation, from immanent infidelity, from heritage to hell, from heaven from hell, from evil to evil, from haram to hell, from old tribes, from the atrocities to those who are out of the way and from Christianity to Judaism. Since the examination of all of the subject matter of the book is very extensive, the present work has been narrowed down as an examination of abstract concepts. In this study, only Kyrgyz Turkism, which was made by Alauddin Mansur, was examined as the name of abstract concepts such as gin, devil, angel, hereafter, doomsday, account day, heaven and hell. When the work is done, first the verses of gin, devil, angel, hereafter, doomsday, calculus day, heaven and hell concepts and other names mentioned in the Qur'an have been verse verse. Later, the meanings of these concepts were written in the translations of Kyrgyz Turkic Qur'an translation and Kyrgyz dictionaries. At the end of the study, how many of the terms identified are expressed in numerical values of how much is Kirghiz and Arabic, and how much is Persian; Information was given on the form of krish term.
Keywords
Qur'an, Religious term, Kyrgyz language provision, statistic
