METİN İÇİNDEKİ BELİRGİN VE KAPALI İLİŞKİLER - ALMAN VE ARNAVUT DİLLERİ ARASINDA BİR KIYASLAMA
(THE IMPLICIT AND EXPLICIT RELATIONS IN THE TEXT – A COMPARISON BETWEEN GERMAN AND ALBANIAN LANGUAGES
)
|
Author
|
:
Dr. Öğr. Üyesi Sadije Rexhepi
, Milote Sadiku
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
17
|
|
Page |
:
177-195
|
Özet
Çalışmamızın amacı, Alman ve Arnavut dillerindeki metinlerde içerik katkısında bulunan içsel-bağlılık ve uyumluk birimlerinin araştırmasıdır. Çalışmanın ana amacı, metin içerisindeki belirgin ve kapalı ilişkilerin araştırması olup, metin bölümleri arasında ilişkileri temsil eden gramer ve sözlüksel birimleri karşıtsal açıdan gözlemlenmesidir. Çalışmamızda, Almanca yazılmış olan gazete makaleleri ve aynılarının Arnavutçada yapılmış olan çevirileridir. Metin içerisindeki belirgin ve kapalı ilişkiler Arnavutça çevirilerdeki sunum şekli açısından kıyaslanmıştır. Analizimiz, eski Kosova Başkanı olan İbrahim Rugova konulu Almancadaki gazetelerden derlenen sekiz makaleden oluşmaktadır. Makaleler Enver Robelli adlı gazeteci tarafından Arnavutçaya çevrilmiştir ve diğer makalelerle birlikte bir derleme olarak yayımlanmıştır. Kıyaslamamızın amacı, Alman ve Arnavut dillerinde benzer ve/veya farklı içsel bağlılık ve uyumluk birimlerin kullanılıp kullanılmamasını araştırmaktır. Bunların arasında: yineleme, ön biçim, zamanlar, bağlaçlar, sözlüksel araçlar Arnavut dilinde sunulan şekilleriyle kıyaslanmıştır.
Konumuz olan metinlerde anaforik ve kataforik fonksiyonu olan çok sayıda ön biçim bulunmuştur, ancak anaforik fonksiyonu daha sıkça görülmüştür.
Aynı şekilde, yineleme hakkında bahsetmemiz de önemlidir. Bunun sebebi, metnin, makro yapısı için önemli rol oynamasıdır. Bazı durumlarda, özel ad olan Rugova bir zamir ile değiştirilmeyip, tam ad olarak kullanılmıştır. Özel ad olan Rugova’nın yinelemesi, şahsiyetinin önemini vurguladığı kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler
bağdaşıklık, bağlayıcı birimler, yineleme, önyineleme, referans.
Abstract
This article aims at investigating cohesive and coherent devices contributing to the content of German and Albanian texts. The main purpose of this paper is the research of explicit and implicit relations in a text in which the relationships of different parts of the text are viewed in a contrastive aspect. The corpus constitutes of newspaper articles in German and their translation in Albanian. Explicit and implicit relationships of the text are compared to the forms in which they appear in the Albanian translation. The analysis is based on eight articles out of German newspapers which focus on Ibrahim Rugova, Kosovo’s ex-president. These articles have been translated in Albanian by the Albanian journalist Enver Robelli and have been published in a collection alongside many other articles. The purpose of this comparison is to explore if Albanian and German texts use similar and/or different devices of cohesion and coherence, such as recurrence, pro-forms, tenses, conjunctions, lexical devices, which were compared to the forms in which they appear in Albanian.
Many pro-forms of anaphoric and cataphoric function were detected in these texts, yet it was evident that the anaphoric function was more frequent.
It is also important to mention recurrence, which has an important function to the macrostructure of the text. In some cases, the proper noun Rugova is not reiterated through a pronoun, but it recurs in the text. We assume that the reiteration of the personal pronoun Rugova emphasizes the importance of his personality.
Keywords
cohesion, cohesive devices, anaphora, cataphora, reference
