Özet
FATİH KERİMİ’NİN HIYAL Mi? HAKiYKAT Mİ? ADLI ESERİNDEKİ SOSYAL TEMALAR
Rusya topraklarında 18. yüzyılda filizlenmeye başlayan reform hareketleri 19. yüzyılda etkisini giderek arttırmış, 20. yüzyılın ilk yıllarında ise bilhassa 1905 Ekim Devriminin ardından matbuat alanında zirve yıllarını yaşamıştır. Fatih Kerimî, 20. yüzyıl İdil Ural sahasında yazdığı eserlerle Tatar modernleşmesinin önünü açan ve modern Tatar edebiyatının temelini kuran en önemli isimdir. Yazdığı eserler ve baş redaktörlüğünü yaptığı Vakit gazetesi ile Vakitli Tatar Matbuatının kurulmasında ve yazdıklarıyla toplumun gelişmesine sağladığı katkılarla ön plana çıkmıştır. Onun eserlerinin önemi, toplumda teşhis ettiği problemleri ortaya koymasının yanı sıra bunlara çözüm önerileri de sunmasında yatmaktadır. Yaşadığı dönemde dinin kötüye kullanımı, kadınların eğitim almasının önüne geçilmesi, toplumu yanlış yönlendiren cahil din adamları, her türlü yeniliğin önünü tıkayan ve işlevsizleşen medreselerin anlatıldığı eserlerinde bir yandan da ortaya koyduğu bu problemlere çözüm önerileri sunmayı ihmal etmemiştir. Bu çalışmada Modern Tatar Edebiyatının ilk ürünlerinden olan ve yazarın 1908 yılında kaleme aldığı Hıyal mi? Hakiykat mi? adlı eserindeki sosyal temalar ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler
Fatih Kerimî, Ceditçilik, Hıyal Mi? Hakiykat Mi?, Sosyal Temalar, usul-i cedit.