Özet
AHTERÎ-İ KEBÎR’İN TÜRK SÖZLÜK BİLİMİNE KATKILARI (I)
Ahterî-i Kebîr, Muslihiddin Mustafa Ahterî Efendi tarafından 1545’te Kütahya’da telif edilmiştir. Arapçadan Türkçeye muhtasar iki dilli bir sözlüktür. 24497 sözcük ihtiva eder. Türk dili araştırmalarında kaynak sözlükler arasında yer alır. Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü’nde kayda geçmemiş, tespit edilmeyi bekleyen sözcükleri barındırması açısından Türk sözlük bilimi için önemli bir yere sahiptir. Eserin söz varlığı üzerinde yapılacak çalışmalar, hem Türk dilinin bugünkü durumunu anlamak hem Derleme Sözlüğü’ne katkıda bulunmak hem de tarihî Türk lehçelerinden izler taşımak bakımından Türkoloji çalışmalarına fayda sağlayacaktır.
Bu çalışmada, Ahterî-i Kebîr’e ait Türkçe söz varlığından hareketle Derleme Sözlüğü’nde bulunmayan sözcükleri kayıt altına almak ve hem Derleme Sözlüğü’ne hem de henüz üzerinde pek az çalışma yapılmış olan Kütahya ve Afyon yöresi ağızlarına katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Ahterî-i Kebîr, Derleme Sözlüğü, söz varlığı, anlam, ağız özellikleri