Özet
GABİT MÜSİREPOV’UN “YASSI BURUN” HİKÂYESİNDE KULLANILAN MEKÂNLAR HAKKINDA BİR ANALİZ
Özet
Mekân; eserlerdeki temel yapıyı oluşturan olay örgüsü incelemelerinde alt başlık olarak ele alınır ve vakanın geçtiği yer olarak karşımıza çıkar. Ancak hikâyelerde kullanılan mekânlar sadece kurgusal yapı unsuru olarak görülmemelidir. Metinlerde kullanılan mekânları incelediğimizde bu mekânların çeşitli işlevler üstlendiğini görmek mümkündür. Mekânlar, bir hikâyede sadece fiziki bir çerçeve çizmenin dışında karakterlerin iç dünyalarını ve olayların gelişimini şekillendirirken de kullanılır. Genel olarak baktığımızda ise hikâyede mekân; olayın gerçekleştiği çevreye karakterin bakışını geniş açılardan yansıtan, olayın akışını olumlu veya olumsuz etkileyen, yönlendiren, yol gösteren ve sembolik bir değer taşıyan yer olarak karşımıza çıkar.
İnsan-çevre ilişkilerinin bir yansıması olarak görülen mekânları anlamlandırabilmek için çok boyutlu bir değerlendirme yapmak gerekir. Bu çalışmada ise Kazak Edebiyatı yazarlarından Gabit Müsirepov’un “Yassı Burun” hikâyesinde tespit edilen mekânlar; simgesel, çevresel, geniş ve destekleyen mekânlar alt başlıklarıyla ele alınacaktır. Çalışmada kullanılan mekânların yazarda ifade ettiği değerler, yazarın okurda yaratmak istediği algı, eserde aidiyet duygusunun bir yansıması olarak kullanılan mekânlar, karakterlerde özgürlüğün, sahiplenmenin ve kendilemenin dışa vurumu olarak görülen mekânlara dair değerlendirme ve sınıflandırılmaya gidilmiştir. Ayrıca yazarın eserde yer alan mekânları seçme nedenleri değinilmiş ve son olarak mekân-kimlik etkileşimi bağlamında bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelimeler: Türk Dünyası Edebiyatı, Kazak Edebiyatı, Gabit Müsirepov, Yassı Burun, Mekân-kimlik.