Özet
HALDUN TANER’İN HİKÂYELERİNİN ÇEVRECİ ELEŞTİRİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
İnsanın çevreyle kurduğu ilişkiyi edebiyat metinleri üzerinden inceleyen çevreci eleştiri, özellikle yirminci yüzyılda yeryüzü kirliliğinin çevresel bir felaket hâlini almasıyla birlikte üzerinde çok çalışılan bir kuram hâline gelir ve zamanla sınırlarını genişleterek çevreye dair hemen her meseleyi ve edebî türü kapsamına alır. Bu çalışmada Cumhuriyet döneminde eser vermiş olan Haldun Taner’in kitap olarak basılmış hikâyelerindeki çevre sunumunun eleştirel bir okuması yapılmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda önce çevreci eleştirinin tanımlarından ve aşamalarından bahsedilmiş, çevreci eleştirel bir metinde ve çevreci eleştirmende olması gereken ölçütler sıralanmıştır. Bununla beraber Taner’in hikâyelerine çevreci eleştirel bakabilmek için bazı çevreci eleştirel görüşler hakkında bilgi verilmiştir. Akabinde Haldun Taner’in hikâyeciliğinden ve çevreye olan özel ilgisinden bahsedilmiş; hikâyelerindeki çevrenin sunumu ve hayvan meselesi iki ayrı başlık altında derin ekoloji, toprak etiği gibi çeşitli çevreci eleştirel görüşlerin ve bu görüşlerle yakından ilişki hâlinde olan hayvan çalışmalarının ortaya koyduğu prensiplerle incelenmeye çalışılmıştır. Böylelikle Haldun Taner’in hikâyelerinin çevreci eleştirel bir okuması yapılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Haldun Taner, çevreci eleştiri, ekoeleştiri, hayvan çalışmaları, doğa, kültür, hikâye.