Özet
SAVAŞIN YETİM BIRAKTIĞI NERGİS: GÜLTEN AKIN’IN “SAVAŞI BEKLERKEN” ŞİİRİNE EKOELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM
Bu makalede, Gülten Akın'ın Savaşı Beklerken şiirinde yer alan çevre duyarlılığının
ekoeleştiri kuramı çerçevesinde incelenmesi amaçlanmaktadır. Gülten Akın'ın eserlerinde
sıklıkla karşımıza çıkan doğa, sadece bir arka plan unsuru olarak değil aynı zamanda bir
anlatı unsuru olarak da işlenmektedir. Hem şiir diline hem de hayatı algılayış biçimine
yansıyan bu duyarlılığı, eşitlik ilkesi üzerinden açıklamak mümkündür. Şair için eşitlik,
yalnızca insanlar arasında olması gereken bir ilke değil, doğanın tüm canlıları kapsayan bir
hak olarak düşünülmelidir. Bu nedenle Savaşı Beklerken şiirinde insan merkezli bir anlatı
yerine, doğa ile birlikte var olmanın ve ona saygı göstermenin önemine vurgu yapılmaktadır.
Bu düşüncenin şiirdeki varlığı da ekoeleştirel bir okumaya imkan sağlamaktadır. Şiirde yer
alan imgelerin kuram bağlamındaki mahiyeti tespit edilirken ‘çevresel adalet’ ve 'sorumluluk'
gibi kavramlar üzerinden bir yorum getirilmiştir. 1960 sonrası dönemde hâkim olmaya
başlayan edebiyat eleştirisi anlayışlarına paralel olarak doğa da artık hakları yenen,
savunulması gereken bir azınlık konumunda ele alınmaya başlanmıştır. Gülten Akın da bu
bilinci Savaşı Beklerken şiirinde imgelerle ortaya koyar. Şiirin ikinci dalga ekoeleştirinin
kavramlarını edebi imgelere dönüştürerek bir tür tepki ortaya koyduğunu söylemek mümkün
olmaktadır. Şiirde geçen imgelerin doğa ile insanın ilişkilendirilmesi yoluyla bir anlam
kazandığı ve bu bağlamda ekoeleştirel bir okumanın gerekliliğine vurgu yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
ekoeleştiri, ekoşiir, Gülten Akın,