Özet
“KUTSAL İNSAN” FENOMENİ BAĞLAMINDA DEDE KORKUT HİKÂYELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Kutsal veya kutsallık kavramı her toplumda görülmektedir. Kutsal olan şeyler insanların ilgisini çekmekte ve merakını uyandırmaktadır. Maddî güç kutsaldan destek almakta ve bu şekilde pekişmektedir. “Kutsal zaman” ve “kutsal mekân” kavramları fenomenolojik olarak oturmuş bulunmakta ancak; “kutsal insan” kavramı ise henüz muhkem bir zemine oturmadığı görülmektedir. “veli kültü” bir bakıma “kutsal insan ” kavramının bir parçasını temsil etmektedir. Çünkü kült halini alması ve menkıbelerinin yaygınlaşması için belli bir zamana ve inanç pratiklerine ihtiyaç duymaktadır. Dede Korkut da hikâyelerinde yaşadığı gibi zihinlerde yaşamakta ve “velâyet isi” olması bilge kişiliğini pekiştirdiği görülmektedir. Ancak kutsallık ve maneviyatla irtibatlı bir şahıs olduğu ve gerçekten uzaklaşmadığı için her zaman bilge kişiliğiyle ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada Dede Korkut’ un Oğuz toplumunda “kutsal insan” olarak görülmesinin nedenlerine cevap aramaya çalışmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kutsal, Kutsal İnsan, Dede Korkut, Veli