Özet
BESİM ATALAY’IN BAŞ BELALARI ADLI TİYATRO ESERİ VE İNCELEMESİ
1926 yılında yayınlanan Besim Atalay’ın Baş Belaları adlı manzum tiyatrosu üç perdeden meydana gelir ve genel olarak 7’li hece ölçüsüyle yazılır. Muhteva olarak Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde meydana gelen çeşitli sosyal problemlere vurgu yapar. Bu problemlerden ilki Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde haksız yere alınan vergilerdir. Diğerleri köylü halkın yoksulluğu, uzun süren savaşlar ve askerlerin geride bıraktıkları aileleri ile gayrimüslim tebaada oluşan milliyetçilik hareketlerine bağlı olarak Türklere duyulan büyük nefrettir. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yozlaşan din ve dini menfaatlerine alet eden din adamları da tiyatroda üzerinde durulan hususlardandır. Diğer taraftan bir mektup dolayısıyla Mustafa Kemal Atatürk ve Çanakkale Savaşı’ndan da bahsedilir. Eserde zaman ve mekân unsuru açık olarak belli olmasa da mekân olarak Batı Anadolu’da bir kaza, zaman olarak da I. Dünya Savaşı yılları veya 1915 tarihi verilebilir. Genel olarak şahıslar seçilirken yöneticiler gayrimüslim özellikle Arnavut, yönetilenler ise Türk köylülerinden seçilmiştir. Tiyatroda sade bir dil ile yalın üslup kullanılmıştır. Baş Belaları Besim Atalay’ın tiyatro türündeki tek eseridir ve bu makalenin amacı, Besim Atalay’ın unutulan veya bugüne kadar dikkati çekmeyen bir tarafı olan tiyatro yazarlığını okuyucuya tanıtmaktır.
Anahtar Kelimeler
Baş Belaları, Besim Atalay, tiyatro, zaman, mekân