Özet
YENİ BİR ŞİİR ŞEKLİNİN BABASI OSMAN ÖZTUNÇ VE ZEMAHŞER
Âşık Edebiyatı köklü bir edebiyat olup Türklerin tarih sahnesine çıktığı günden bugüne devam eden bir edebiyattır. Bu kadar köklü bir edebiyat içerinde âşıklar tarafından ortaya konulan ürünlerin çeşitliliği dikkate alındığında tür ve şekil konusu hala tartışmalı bir konudur. Kimi araştırmacılar türün öneminden söz ederken kimileri de ezgiyi ayırt edici özellik olarak kabul etmişlerdir. Ancak fikir ayrılığı sebebiyle araştırıcılar ortak bir noktada buluşamamışlardır. Bu tartışmalar devam ederken âşıklarımız da boş durmamış, yeni yeni şekiller (denkleme, dörtleme, tekrarlama, öyküleme vb.) oluşturmaya devam etmişlerdir. Bu şekillerden biri de son zamanlarda ortaya çıkan ZeMahşer, Doğan Kaya’nın ifadesiyle “bitişik şiir” şeklidir. En az iki şiirin bir araya getirilerek tek şiir gibi takdim edilmesi esasına dayalı ZeMahşer, 3 ile 15 heceden, varsağı, güzelleme, lebdeğmez, semai, tecnis, ilahi ve divan tarzından oluşmaktadır.
Bu yeni şiir şeklinin en önemli temsilcisi Türk İslam kültürüyle yoğrulmuş, Türk tasavvufunun kurucusu Ahmet Yesevi’nin duyuş ve düşünüş ikliminde yetişmiş, vatan ve millet âşığı bir sanatçı olan Osman Öztunç’tur. Öztunç’un bu güne kadar 20 şiiri bulunmaktadır. Bu şiirlerden 14’ü ZeMahşer şeklinde, 6 şiiri de ZeMahşer Kucaklaşma şeklinde yazmıştır. Şiirler genellikle mistik ve didaktik tarzda yazılmıştır.
Bu makalede Osman Öztunç’a ait ZeMahşer olarak adlandırdığı yeni şiir şekli ve şiirler üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Âşık Edebiyatı, Âşık, Osman Öztunç, ZeMahşer, tür, şekil, yeni şiir şekli.