Özet
ERKİLETLİ ÂŞIK HASAN’IN ÂŞIKLIK GELENEĞİ İÇİNDEKİ YERİ ÜZERİNE BAZI TESPİTLER
Temelleri kam-şamanlara kadar dayandırılan ve İslamiyet’in kabulünden on altıncı yüzyıla kadar sosyokültürel açıdan değişim süreci geçiren ozanlık geleneği bu süreçten sonra yerini “âşıklık” geleneğine bırakmıştır. Pek çok güçlü ismi yetiştiren bu gelenek on sekizinci yüzyıl sonları on dokuzuncu yüzyıl başlarında Anadolu’da Erkiletli Âşık Hasan gibi önemli bir âşığı da edebiyatımıza ve kültürümüze kazandırmıştır. Sözlü kültür ortamında icralarını gerçekleştiren âşığın şiirlerinin savaşlar döneminde bir subay tarafından alınıp götürülmesi gelenek içindeki yeri hakkında yapılacak yorumları kısıtlamıştır. Dönemin güçlü isimlerinden biri olan Develili Seyranî ile atışma yaparak onu yenmesine ve onun ustası olmasına rağmen âşığın adı ve şiirleri bu sebeple yaygınlık kazanamamıştır. Öyle ki bugün dahi elektronik kültür ortamlarında sıklıkla duyulan ve pek çok sanatçı tarafından seslendirilen “Erkilet Güzeli” türküsünün de icracısı olmasına karşın bu türkü anonim olarak kayıtlara geçmiştir.
Bu makalede adı çok duyulmayan ve anılmayan ancak yaşadığı dönemin usta âşıklarından kabul edilen Âşık Hasan’ın gelenek içindeki yeri tespit edilmeye ve Kayseri âşıklık geleneğine tesiri üzerinde durulmuştur. Etkilediği ve etkilendiği diğer âşıklar ile klasik dönem şairleri belirlenmiştir. Bu doğrultuda Erkiletli Âşık Hasan’ın âşıklığını etkileyen hususlar, içerisinde bulunduğu sosyokültürel çevreler ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Erkiletli Âşık Hasan, Kayseri, Âşık, Âşıklık Geleneği, Şiir Sanatı.