Özet
TUVA TÜRKÇESİNDE {+GIr(A)-} EKİ
Dilin kökenine ilişkin pek çok teori bulunmaktadır. Bu teoriler arasında “Bow-Vow Theory”, “Ding-Dong Theory”, “Pooh-Pooh Theory” adı verilen yansımalara (onomatopoeic) dayalı teoriler de bulunmaktadır. Bu teorilere göre insan dili doğadaki yansıma seslerden doğmuştur. Bu teorileri bilimsel olarak ispatlamak mümkün değildir ancak tüm dünya dillerinde çok sayıda yansıma sözcük olduğu da yadsınamaz bir gerçektir. Yansıma sözcük, doğadaki seslerin taklidinden doğmuş sözcükler olarak tanımlanabilir. Türk dilinin tüm sahalarında çok sayıda yansıma sözcük bulunmaktadır. Tuva Türkçesinde yansıma seslerden fiiller türeten {+IrA-} , {+(A)r-}, {+LA-}, {+rA-}, {+DA-}, {+A-}, {+y-}, {+KIlA-}, {+KAyn-} ve {+GIr(A)-} gibi ekler mevcuttur. Tuva Türkçesinde {+GIr(A)-} eki almış agır-, algır-, bılgır-, bülgür-, dükpür-, kegir-, ogur-, sığır-, sokkur- vb. gibi 34 kadar fiilde tespit edilmiştir. {+GIr(A)-} eki almış fiiller, hayvanların çıkarmış olduğu sesleri, insanların vücutlarından çıkan sesleri, bazı nesnelerden çıkan sesleri ve çobanların sürüleri gütmek için kullandıkları sesleri ifade etmek için kullanılır. Bu çalışmada {+GIr(A)-} ekinin yapısı, kullanımı, bu eki almış fiiller ve işlevleri araştırılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Yansıma, Yansıma Sözcükler, Tuva Türkçesi, Şekil Bilgisi, {+GIr(A)-} Eki,