Özet
GÜNEY SLAVLARININ KAHRAMANLIK ŞİİRİNDE TÜRKLER VE TÜRK İMGESİ
Türklerin 14. yüzyıldan itibaren Avrupa’da başlayan fütuhatı ve asırlar boyunca Avrupa’nın en önemli askerî ve siyasi gücünü temsil etmesi, Avrupalı Hristiyanların belleğinde pejoratif bir Türk imajının oluşmasına neden olmuştur. Türkler ve Avrupalı toplumlar arasında cereyan eden ve yüzyıllarca süren mücadele ve hezimetler Avrupalının düşünce dünyasında Türk imajını belirlemiştir. Bu bakış açısına göre Türkler göreli korkunç, barbar, kendilerine karşı nefret duyguları beslenen bir kavim, Tanrı tarafından kendilerine verilen bir ceza; Tanrı’nın gazabı olarak tasavvur edilmiştir. Türklerin, Avrupalıların zihinlerinde oluşturdukları bu pejoratif imaj, günümüze değin çeşitli edebiyat ve folklor ürünleri vasıtasıyla terennüm edilmiş, Avrupalıların zihninde var olan Türk algısı roman, balad, destan gibi edebî türlere ilham vermiştir. Diğer bir açıdan baktığımızda ise romantik ulusçuluk çağında, Avrupa’nın multietnik yapısı itibariyle en karmaşık bölgesini teşkil eden Balkan coğrafyasında yaşayan halkların, ulusal tarih ve kimliklerinin oluşumu safhasında zihinlerinde yer edinen pejoratif Türk algısının ve Türk düşmanlığının rolü büyüktür. Biz de bu çalışmamızda Güney Slavları olarak tanımladığımız; Bosna Hersek, Hırvatistan, Sırbistan ve Karadağ ülkelerinin sınırları içerisinde yaşayan Slav toplulukların kahramanlık şiirlerinde Türklerin ve Türk imgesinin ne şekilde yansıtıldığı meselesi üzerinde duracağız. Ayrıca Katolik, Ortodoks ve Müslüman destan anlatıcılarının etnik ve dinî kimliklerinin destanların yapısına ve destanlarda geçen Türk imgesine olan etkisini belirlemeye çalışacağız. Bu çalışmayı yapma amacımız toplumların kolektif bilinçaltını en iyi şekilde yansıtan folklor ürünleri olan destanlar vasıtasıyla Güney Slavlarının zihinlerinin derinliklerinde yüzyıllarca süren Türk hâkimiyetinin etkisi ile oluşan Türk imgesinin taşıdığı olumlu-olumsuz hususiyetleri ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler
Güney Slavları, kahramanlık şiiri, Türkler, Türk imgesi, ulusçuluk.