Özet
ARNAVUT NESRİNDE GOETHE MODELİ
Edebiyatın yanı sıra, genel olarak Alman kültürü, dünya kültürüne birçok isim ve değerli eser kazandırmıştır. Burada hem dünya hem de Arnavut kültüründe tercüme edilmiş ve mühim noktada olan Johan W. Von Goethe, dünyanın en büyük yazarları arasında ismi geçen, kuşkusuz en etkili Alman yazarıdır. Adı, Homer, Dante ve Shakespeare gibi tüm zamanların en ünlü yazarlarının isimleriyle birlikte anılmaktadır. 18. yüzyıl Avrupa'sında meydana gelen büyük değişimleri etkilemeyi başaran bu Alman yazarın eserleridir. Goethe’nin Arnavut kültüründeki varlığı 1898’e (Blakaj, 2017: 384) dayanır. Bu noktada, yurtdışında eğitim gören genç Arnavut yazarlar Goethe’nin şiirlerini Arnavutça ’ya çevirmeye başlamıştır. Atılan bu adımlar, kendisinin Arnavut edebiyatına etkisini başlattı. Dünya edebiyatı tarihinde Goethe, Faust'un yazarı olarak bilinmiş olsa da 25 yaşında iken yazan ilk romanı Genç Werther'in Acıları, onu Alman, Avrupa ve dünya edebiyat sahnesinin yıldızı yapan eserdir. Hızlı bir şekilde dünyanın birçok diline çevrilmiş olan bu roman, belki de dünyadaki ilk en çok satan eser olup, Goethe’ye en etkili yazarlar arasındaki yerini temin etmiştir. Çalışmamızda inceleneceği üzere, roman ortaya çıktıktan sonra, bir taklit dalgasına sebep olmuştur. Ancak, Arnavut edebiyatında nispeten geç hazırlanmış olup ilk kez, 1933'te basılmıştır. Buna rağmen, Arnavut yazarları, Arnavutça ‘ya çevrilmeden önce bile, bu romanla tanışmış ve etkilenmiştir. Bu çalışmada karşılaştırmalı yöntemi kullanarak Goethe'in kendileri üzerindeki etkisini kanıtlamaya çalışacağım.
Anahtar Kelimeler
Goethe, roman, Faust, Genç Werther'in Acıları, algı, benzerlikler